W ostatnim czasie coraz liczniejsze są głosy potępiające dziennikarzy i polityków za nazywanie ataków terrorystycznych incydentami, np. w takich komunikatach:

Incydent terrorystyczny w sercu Londynu
Incydent na lotnisku w Paryżu, napastnik zastrzelony, loty zawieszone
Incydent w Manchesterze, wysłano wojsko. Policja: sytuacja jest już bezpieczna
Angela Merkel potępiła incydent w Manchesterze
incydent terrorystyczny po koncercie Ariany Grande

Czy są one słuszne?

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Przy okazji kolejnej rocznicy desantu wojsk alianckich w Normandii jeden ze znajomych zadał pytanie, jak należy przetłumaczyć na język polski kryptonim tej operacji – „Overlord”. I tak natchnął mnie do napisania kolejnego artykułu.

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

W trakcie transmisji meczu Jagiellonia Białystok — Legia Warszawa komentator stacji Canal+ poinformował, że na boisku występuje dwóch solenizantów, mając na myśli piłkarzy, którzy tego dnia obchodzili urodziny. Czy nie powinien raczej zamiast o solenizantach powiedzieć o jubilatach?

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Dla kogoś takiego jak ja oglądanie programów informacyjnych w jakiejkolwiek telewizji to czynność irytująca ze względu na wszechobecność manipulacji, i to nie tyko w materiałach dotyczących polskiej sceny politycznej, ale i wydarzeń rozgrywających się w innych rejonach świata.

Manipulacja, z racji podległości finansowych i służbowych, wpisana jest w zawód dziennikarza, ale jeśli się spojrzy na nią nie w kontekście konkretnych przypadków, lecz bardziej ogólnie, to zauważymy, że dziennikarze nie tylko dzielnie trzymają się wytycznych narzucanych przez tę czy inną wierchuszkę, ale i popadają w stadny sposób myślenia, co jako że język jest narzędziem wyrażania myśli, przekłada się na sposób mówienia, także na poziomie używania określonych środków językowych, np. stałych epitetów (jakby te kaleczyjęzyki eposy tworzyły…).

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Podczas wieloletniej pracy w szkole częstokroć przekonywałem się o tym, jak ważne jest właściwe układanie poleceń. Dlatego nie mam zamiaru odpuścić w tym zakresie. Znęcałem się nad autorami podręczników (tutaj i tutaj) oraz (o zgrozo!) CKE (tutaj), teraz czas przyszedł na jedno z wydawnictw i jego książkę mającą uczniom pomóc w przygotowywaniu się do matury.

Otóż na stronie 115 vademecum „Matura 2015” (Operon 2014) znajdziemy taki kwiatek:

Share on Facebook

Wielkanoc tuż tuż, a z nią na stole mnóstwo pysznych wypieków — bab, mazurków, serników i wielu innych, nie zawsze tych „kanonicznych”, związanych tradycyjnie z Wielkanocą. A im więcej na oku wypieków, tym z większą intensywnością powraca dylemat: ciasto czy placek?

Wbrew pozorom sprawa ta budzi niemało kontrowersji — do tego stopnia, że niektórzy posuwają się do stwierdzeń w stylu: dla chama każde ciasto będzie plackiem. Czy, a jeśli tak, to na ile takie stwierdzenie ma podstawy?

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Dziś rozpoczął się w niektórych szkołach strajk nauczycieli przeciw reformie systemu edukacji, związanej przede wszystkim z likwidacją gimnazjów. Postanowiłem odnieść się do tej akcji, co jednak z racji ogromnego upolitycznienia sporu nie jest łatwe, gdyż podobnie jak w sprawie obniżenia wieku obowiązku szkolnego merytoryczny dyskurs zastąpiony został polityczną pyskówką, jak chociażby w wykonaniu pewnej nauczycielki, bardzo nota bene zaangażowanej w organizację strajku w jednym z gimnazjów, która rozmawiając z uczniami na temat planowanej akcji (i to w czasie lekcji!), zamiast podnosić rzeczowe argumenty, strzeliła propagandową tyradę przeciwko „bandytom z PiS-u” (to tylko jedno z określeń, które padły), ignorując przy tym zupełnie prawo stanowiące, że szkoła nie może być miejscem politycznej agitacji… I nie ma przy tym znaczenia, którą partię nauczycielka obraziła — tego typu wypowiedzi w szkole są niedopuszczalne, a osoba, która dopuszcza się takich zachowań w czasie lekcji, powinna poważnie się nad sobą zastanowić. Nie mniej haniebnie, dla równowagi, zachował się poseł Pięta, który podobno nawyzywał protestujących nauczycieli od czerwonej lumpeninteligencji . Jeśli ode mnie by to zależało, wywaliłbym i wspomnianą nauczycielkę, i wspomnianego posła na zbity, gdyż wprowadzając do dyskusji elementy chamstwa i agresji, tak naprawdę jakąkolwiek dyskusję uniemożliwiają.

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Jedna z czytelniczek zadała mi pytanie dotyczące poprawności wyrażenia malowanie włosów. Twierdzi ona, że taka forma wydaje się jej co najmniej dziwna, a odkąd pamięta, nigdy nie słyszała o malowaniu włosów, tylko o ich farbowaniu.
Czy ma rację?

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Przywieranie zawartości do ścian lub dna naczyń to zmora każdego, kto bierze się za gotowanie. To ono przyczynia się do przypalania potraw, ich rozpadania przy wyjmowaniu, marnowania nierzadko sporej ilości żywności i powoduje konieczność częstokroć bardzo żmudnego ręcznego czyszczenia naczyń (które nie zawsze jest do końca skuteczne). Aby wyjść naprzeciw potrzebom użytkowników i uwolnić ich od wyżej wspomnianych uciążliwości, producenci pokrywają wnętrza naczyń do obróbki termicznej żywności powłoką (emalią)… no właśnie: jaką?

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

W poprzednim artykule poruszyłem temat wadliwie sformułowanych poleceń. Oto kolejny kwiatek z tego ogródka, a mianowicie ćwiczenie dla uczniów klasy pierwszej.

Share on Facebook