Dziś, 15 sierpnia, święto dla Polaków szczególne, bo podwójne: kościelne i państwowe. I jest to zbieżność zadziwiająca, bo nie ma chyba innego państwa na świecie, w którym istniałaby taka sytuacja. W wypadku Polski jednak rocznica wydarzenia historycznego zbiega się w czasie ze świętem kościelnym poświęconym Maryi, którą wierzący uznają za sprawczynię cudu, za sprawą którego bitwa warszawska, wbrew wszelkim przesłankom, zakończyła się pomyślnie dla Polaków.

W dalszej części artykułu zajmę się państwowym i religijnym wymiarem święta 15 sierpnia oraz wyjaśnię pewną, niezrozumiałą dla wielu kwestię dotyczącą jego nazewnictwa.

Share on Facebook

Pobieżna kwerenda zasobów Internetu ujawnia stosowanie przez użytkowników czasownika oponować w skrajnie przeciwnych kontekstach: oponować za i oponować przeciw, np.
Cameron poinformował, że jeśli konserwatywny rząd utrzyma się po następnych wyborach, to będzie oponował za podwyższeniem kwoty wolnej od podatku do L 12 500 […]
Oczywiście prokurator oponował za przyjęciem naszych apelacji […]
Może się zdarzyć, że pracodawca nie zechce przyjąć studenta na praktykę w wymiarze 60 godzin, będzie natomiast oponował za odpracowaniem 120 godzin […]
a z drugiej strony:
Ten ostatni oponował przeciw zmienianiu norm prawnych wobec Nord Stream 2.
Właśnie dlatego Gabriel García Márquez oponował przeciw próbom pozyskania praw do adaptacji Stu lat samotności.
Nic nie wskazuje na to, by Andrzej Duda chciał jakoś przeciwko ich woli oponować […]

Która z tych konstrukcji jest poprawna? Czy tylko jedna, czy obie, czy może żadna z nich?

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Kolejna rocznica bitwy pod Grunwaldem skłania do refleksji nad przyczynami tego, że ta jedna z wielu stoczonych na przestrzeni dziejów przez Polaków bitew stała się takim fenomenem kulturowym.

Czy chodzi o to, że była to jedna z największych, a może nawet największa spośród bitew średniowiecznej Europy?

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Kiedyś w artykule Jaki kolor ma flaga RP? zająłem się kolorystyką polskiej flagi. Nie poruszyłem jednak zagadnienia, jaką flagę i w jaki sposób należy wywiesić, a jeśli popatrzymy na budynki prywatne (ale nie tylko), okazuje się, że należy także o tym przypominać.

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Pytanie od czytelnika:

W ćwiczeniach dla pierwszoklasistów zauważyłem „miniautko”. Męczy mnie to miniautko, więc proszę o opinię, czy jest to poprawne?

Fakt, że nie zetknęliśmy się nigdy z danym wyrazem, nie przesądza o jego poprawności. I to wszyscy rozumiemy. Podobnie nie przesądza o niej to, czy znajdziemy dany wyraz w słowniku czy też nie. Otóż istnieją w języku tzw. formy potencjalne, czyli nieużywane, nienotowane w słownikach, ale możliwe do utworzenia w zgodzie z systemem językowym. Taką formą może być np. wyraz pociążek, którym określiłem jedną z zabawek swojego dziecka. Daremno go szukać w słownikach, ale nie da się podważyć jego poprawności w żadnym aspekcie. Dlatego każdy z takich neologizmów należy rozpatrywać indywidualnie.

Share on Facebook

Tendencja do konstruowania i nabywania urządzeń wielofunkcyjnych trwa. Nie ma się co temu dziwić — połączenie funkcji kilku urządzeń w jednym pozwala oszczędzić pieniądze, miejsce do przechowywania, zwłaszcza w podróży, jest po prostu praktyczne. Rodzi też jednak pewne trudności — trudności natury nie tyle technicznej co… ortograficznej.

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Czasami, jeśli uznaję to za potrzebne, wykraczam poza tematy związane z językiem czy literaturą. Tak jest i tym razem. Bezpieczeństwo to rzecz podstawowa, jednak czasem w ferworze zabawy po prostu o nim zapominamy, co może mieć tragiczne skutki. Nie wszystko możemy przewidzieć, ale warto poświęcić kilka minut, żeby przypomnieć sobie o kilku ważnych zaleceniach, które mogą pomóc Wam i Waszym bliskim obudzić się w zdrowiu i z zadowoleniem po nocy sylwestrowej.

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Jak co roku niektórzy mają na pewno wątpliwości, jak zapisać wyrazy kojarzące się tradycją dwudziestego czwartego dnia grudnia: wigilia czy Wigilia i gwiazdka czy Gwiazdka. Mam nadzieję, że po lekturze poniższego artykułu wszystko dla nich stanie się jasne.

Share on Facebook

Dwóch młodych ludzi wraz z matką poprosiło mnie o rozstrzygnięcie, czy używana przez jednego z youtuberów zajmującego się recenzowaniem zestawów klocków legendarnej duńskiej marki forma funkcje bawialne, czyli takie, które umożliwiają zabawę (np. ruchoma winda, działający bankomat, zapadnia, wyrzutnia), jest poprawna czy nie.

Nietrudno zrozumieć przyczyny owej wątpliwości, gdyż forma taka nie jest powszechnie spotykana. Owszem, jest w słownikach utrwalony w polszczyźnie przymiotnik bawialny, występujący w związkach typu pokój bawialny czy sala bawialna, przy czym, wbrew pozorom, nie ma on związku z tym, że pomieszczenia te miałyby służyć do zabawy w nich, lecz wiąże się z innym znaczeniem czasownikiem bawić — przebywać gdzieś (pisałem już o tym w artykule Czy bawialnia służy do zabawy?). Pokój bawialny jest więc pomieszczeniem do przebywania, w odróżnieniu od np. sypialni, garderoby, gabinetu, pracowni itd. Jednak w erze domów z betonu, w których każdy metr kwadratowy jest na wagę złota, a każde pomieszczenie spełnia po kilka funkcji, przymiotnik ten musiał pójść w zapomnienie.

Czy można jednak nazwać otwierane schowki, obrotowe elementy, w pełni funkcjonalny dźwig itp. funkcjami bawialnymi?

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook

Z satysfakcją prezentuję Państwu trzeci już artykuł związany z polskim hymnem narodowym. W pierwszym z nich omówiłem różnice między pierwotnym a uznawanym oficjalnie dzisiaj tekstem Mazurka… W drugim zająłem się parafrazami tej pieśni dokonanymi w wieku XVIII i XIX. W tej części — jak wskazuje sam tytuł — skupiam się na parafrazach dokonanych w okresie bezpośrednio poprzedzającym odzyskanie niepodległości oraz w czasie, gdy ważyły się losy świeżo odzyskanego państwa.

Ta część okazała się dla mnie najtrudniejsza, gdyż musiałem zająć się w niej kilkoma utworami o niepewnej datacji powstałymi na przestrzeni dosłownie kilku lat w bardzo dynamicznej sytuacji politycznej. Ale może dzięki temu zajęcie się tą najtrudniejszą częścią dało mi najwięcej satysfakcji, gdyż pozwoliło lepiej niż dotychczas zrozumieć ducha narodu z tamtego okresu. Poza tym, a może przede wszystkim, ten artykuł jest dla mnie ważny, gdyż stanowi mój osobisty hołd złożony Niepodległej Polsce i Wielkim Polakom, którzy tworzyli jej niepodległy byt.

Przeczytaj cały artykuł »

Share on Facebook