Tym razem zajmę się zagadnieniem, które z czystym sumieniem można określić jako elementarne. I chociaż jest ono omawiane już na wczesnym etapie edukacji, okazuje się, że istnieje zapotrzebowanie, by wspomnieć o nim również w tym miejscu, zwłaszcza że jego nieznajomość lub znajomość niepełna w praktyce uniemożliwia na dalszym etapie edukacji opanowanie elementarnych wiadomości i umiejętności z zakresu słowotwórstwa.
Chodzi o różnice między głoską a literą. Chociaż samo rozróżnienie tych pojęć nie jest dla większości użytkowników języka problemem, o tyle już zastosowanie tej wiedzy w praktyce bywa dla wielu kłopotliwe, zwłaszcza jeśli w grę wchodzi znak i, którego rola może być dwojaka.
Dla ścisłości należy zauważyć, że sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana niż się wydaje, dlatego, żeby nie mącić w głowach tym, którzy szukają najważniejszych wiadomości na ten temat, ograniczę się do tego, co absolutnie niezbędne. Temat dotyczący rodzajów głosek omówię w odrębnym artykule.
Definicja litery i alfabetu; alfabet polski
Litera jest to znak graficzny stanowiący najmniejszą, niepodzielną cząstkę wypowiedzi pisemnej.
Alfabet jest zbiorem wszystkich liter występujących w danym języku.
Alfabet polski składa się z 35 lub 32 (źródło tej rozbieżności podaję nieco niżej) znaków (liter):
a, ą, b, c, ć, d, e, ę, f, g, h, i, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, q, r, s, ś, t, u, v, w, x, y, z, ź, ż
Znaki: ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż są typowe dla alfabetu polskiego. Co prawda niektóre z nich znaleźć można w innych językach, ale niekoniecznie pełnią one tę samą funkcję co w polszczyźnie.
Należy zauważyć, iż niektóre źródła podają inną liczbę liter w polskim alfabecie, co jest związane z dwuznacznym statusem liter q, v oraz x, które występują tylko w ograniczonej liczbie wyrazów i wyrażeń pochodzenia obcego, często obocznie z rodzimymi odpowiednikami: kw, w, ks. Jeśli je pominiemy, otrzymamy tylko 32 znaki.
Dzielenie wyrazów na litery
Aby podzielić wyraz na litery, oddzielamy po prostu od siebie tworzące go znaki alfabetu:
k-w-i-a-t (5 liter),
p-o-l-i-c-j-a-n-t (9 liter),
u-c-z-e-ń (5 liter),
n-a-u-c-z-y-c-i-e-l (10 liter).
Jak widać, licząc litery w wyrazie, nie sposób się pomylić!
Definicja głoski; różnica między literą a głoską
Głoska to najmniejszy i niepodzielny dźwięk mowy dający się wyodrębnić słuchem.
Różnica między głoską a literą jest taka, że:
Głoski słyszymy i wymawiamy.
Litery widzimy i zapisujemy.
Różne sposoby oznaczania głosek w piśmie, dzielenie wyrazów na głoski
Aby podzielić wyraz na głoski, należy:
1. Wymówić wyraz głośno i powoli.
2. Wyodrębnić w nim wszystkie słyszalne dźwięki mowy.
3. Zwrócić uwagę na dwuznaki oraz literę i, która nie zawsze oznacza głoskę.
W większości przypadków jednej wymawianej w danym wyrazie głosce odpowiada jedna zapisana litera:
p-o-l-e (4 litery, 4 głoski),
d-o-m-e-k (5 liter, 5 głosek),
p-i-s-t-o-l-e-t (8 liter, 8 głosek),
k-o-m-p-u-t-e-r (8 liter, 8 głosek).
Nie zawsze jednak tak jest. Przy dzieleniu wyrazów na głoski nie należy sugerować się tym, jak dany wyraz się pisze, lecz tym, jak się go wymawia. Nie każda litera w wyrazie jest wymawiana. Zdarza się, że jedną głoskę oznacza się w piśmie za pomocą dwóch, a nawet trzech liter. Dlatego proponuję uważnie przeczytać kolejne rozdziały.
Dwuznaki
Połączenia liter: ch, cz, dz, dż, dź, sz, rz oznaczają jedną głoskę — są to tzw. dwuznaki.
W związku z tym wyraz chrząszcz dzieli się na głoski w ten sposób (na czerwono zaznaczono dwuznaki):
ch–sz-ą-sz–cz.
W wyrazie chrząszcz widzimy więc 9 liter, ale słyszymy tylko 5 głosek!
Podobnie w wyrazie porzeczka:
p-o-ż-e-cz-k-a.
W wyrazie porzeczka jest również 9 liter, ale tylko 7 głosek!
I — zmiękczenie czy głoska?
Na początek uwaga: zmiękczenia w języku polskim oznacza się kreseczką nad literą lub za pomocą znaku i. W transkrypcji fonetycznej (uproszczonej na potrzeby tego artykułu) miękkość głoski oznaczam kreską nad oznaczającą ją literą (np. ś, ć) lub apostrofem za nią (np. w`, p`). Jest to praktyka przyjęta w językoznawstwie, a przyczyny tego rozróżnienia omówię przy okazji innego artykułu.
Połączenia typu: wi, si, pi, mi mogą oznaczać jedną lub dwie głoski.
Litera i jest znakiem głoski tylko wtedy, gdy ją w danym słowie wyraźnie słyszymy i wymawiamy, np. w wyrazach:
ź-i-m-a (zima),
p`-i-w-ń-i-c-a (piwnica),
f`-i-l`-i-p`-i-n-y (Filipiny),
dź-i-k (dzik).
Jeżeli w jakimś wyrazie litera i nie jest słyszana ani wymawiana, nie jest ona znakiem głoski, lecz zmiękczenia spółgłoski, która występuje przed nią, np. w wyrazach:
k-w`-a-t (kwiat),
p`-ą-t-e-k (piątek),
ń-e-m`-e-c (Niemiec),
ź-e-m`-a (ziemia),
dź-e-ń (dzień).
Dla przykładu: w wyrazie ziemia nie słyszymy połączenia z + i, lecz po prostu ź. Podobnie w pozostałych przykładach.
W wyrazie dzień litera i oznacza zmiękczenie głoski oznaczanej dwuznakiem dz, dlatego pierwsza głoska w tym wyrazie jest oznaczana za pomocą trzech liter.
Jak łatwo i bezbłędnie rozpoznać, kiedy litera i oznacza głoskę, a kiedy tylko zmiękczenie? Pomocna tu będzie następująca zasada:
Jeżeli litera i występuje przed samogłoską, nie oznacza ona głoski, lecz jest tylko znakiem zmiękczenia poprzedzającej ją spółgłoski.
Jeżeli litera i występuje przed spółgłoską albo na końcu wyrazu, oznacza samodzielną głoskę, a jednocześnie zawsze jest znakiem zmiękczenia poprzedzającej ją spółgłoski (wyrazy, w których i występuje po samogłosce, są bardzo, ale to bardzo nieliczne).
Jeżeli litera i występuje na początku wyrazu, oznacza samodzielną głoskę.
Zasadę tę potwierdzają wyżej podane przykłady.
Problem wymowy spółgłosek miękkich i zmiękczonych omawiam w oddzielnym artykule.
Pisownia zmiękczeń
Wielu uczniów ma problemy z pisownią zmiękczeń, np. nie wiedzą, kiedy wybrać ś, a kiedy si. Zasada jest prosta i wynika z reguły podanej powyżej:
Jeśli spółgłoska miękka występuje przed samogłoską, jej miękkość oznaczamy za pomocą litery i.
Jeśli spółgłoska miękka występuje przed inną spółgłoską, jej miękkość oznaczamy kreseczką.
Można się o tym przekonać, jeszcze raz analizując przykłady przytoczone w poprzednim rozdziale.
W języku polskim nie ma ani jednego wyrazu, w którym głoska miękka symbolizowana literą ć, ń, ś, ź lub dwuznakiem dź poprzedzałaby samogłoskę.
Różne sposoby oznaczania tej samej głoski
Ta sama głoska w różnych wyrazach może być oznaczana na różne sposoby. Oto kilka typowych przykładów:
może (=jest w stanie, potrafi) — morze (np. Bałtyk)
Bug (nazwa rzeki) — Bóg (w Niebie)
chała (rodzaj bułki) — hałas
śnieg — siano
dź-w-i-g — dzi-e-ń
Ten ostatni przykład pokazuje, że wbrew temu, co myśli większość użytkowników języka, w polszczyźnie pojedyncza głoska może być oznaczona w piśmie za pomocą nie tylko dwóch, ale nawet trzech liter — chodzi oczywiście o zapis głoski dź jako dzi w ostatnim przykładzie (i zmiękcza tutaj głoskę oznaczoną dwuznakiem przed samogłoską). Żadnych innych dwuznaków w wyrazach polskich nie zmiękcza się w ten sposób.
Jestem nauczycielem języka polskiego w jednym z warszawskich liceów. Na tej stronie chcę dzielić się refleksjami dotyczącymi literatury, języka, edukacji, mediów. Nie zabraknie również tekstów mających na celu pomoc uczniom w zrozumieniu pewnych kwestii i zjawisk.
17 lis 2011 o 13:17
mam pytanie.. jak się ma zasada zmiękczeń do wurazów: siKorka, sitko, siny, siłacz, itd.
17 lis 2011 o 13:32
Tak, jak napisałem:
W tych wyrazach i pełni więc funkcję podwójną. Jest samodzielną głoską, a jednocześnie zmiękcza spółgłoskę poprzedzającą, np. wyraz sikorka wymawiamy: ś-i-k-o-r-k-a. Tak więc spółgłoska ś występuje tu przed samogłoską i. Chodzi Pani zapewne o to, dlaczego w związku z tym nie zapisuje się tego wyrazu jako *siikorka? Właśnie dlatego że i pełni tu podwójną funkcję, więc nie ma potrzeby stosowania dodatkowego wykładnika miękkości.
21 gru 2011 o 18:49
a Jakie czy do zmiekczeni likterą i Pasuje wyraz cień ?
21 gru 2011 o 23:09
W wyrazie cień miękkość głoski ć jest oznaczana w piśmie za pomocą litery i, zgodnie z zasadą dotyczącą pisowni zmiękczeń przed znakami samogłosek.
10 sty 2012 o 16:47
Witam serdecznie
To tak dla jasności, ile, w wyrazie sikorka, jest liter, a ile głosek?
Z góry dzięuję,
pozdrawiam,
e.
10 sty 2012 o 17:58
7 liter (s-i-k-o-r-k-a)
7 głosek (ś-i-k-o-r-k-a)
18 sty 2012 o 19:23
Bardzo proszę jeszcze o podanie liczby głosek w wyrazach: radio, melodia, magia i hiena.
18 sty 2012 o 20:04
radio – 4 głoski
melodia – 6
magia – 4
hiena – 4
Oczywiście przy założeniu synchronicznej (czyli modelowej) wymowy głosek zmiękczonych.
30 sty 2012 o 20:35
Witam, tak sie właśnie zastanawiam jak mam wytłumaczyc dziecku z pierwszej klasy jak to jest z tymi literami i głoskami w wyrazach ze zmiekczenaimi np. Zuzia, zielona?
31 sty 2012 o 15:15
Wydaje mi się, że w powyższym artykule wyjaśniłem wszystko, co potrzebne. Można jeszcze poszukać tutaj: http://lukaszrokicki.pl/2011/12/12/podzial-glosek-polskich/
Co do tłumaczenia, to wszystko zależy od tego, co dokładnie chce Pani wytłumaczyć: czy pisownię czy zasady podziału na głoski
Jeśli chodzi o pisownię, to proszę skorzystać z zasady:
Jeśli natomiast problem sprawia podział na głoski, to należy posłużyć się odwróceniem tej zasady:
Przy podziale na głoski najważniejsze jest to, czy i jest słyszalne (wtedy jest głoską) czy nie (wtedy jest tylko znakiem zmiękczenia).
16 maj 2012 o 23:47
Witam serdecznie 🙂
wyrazy niezapominajka i niedźwiedź ile mają głosek ?
czy dobrze to zrobiłam :
niezapominajka : ń-e-z-a-p-o-m-i-n-a-j-k-a
niedźwiedź : ń-e-dź-w’-e-dź
17 maj 2012 o 7:39
Tak, dobrze Pani podzieliła. Pozwolę sobie tylko na małe uściślenie. Otóż w wyrazie niezapominajka głoska m też powinna być zmiękczona (m’). Jednak na potrzeby szkolne zaproponowany podział w zupełności wystarczy.
17 maj 2012 o 15:03
Mam jeszcze jedno pytanie : Ile samogłosek i spółgłosek mają te wyrazy ?
17 maj 2012 o 15:20
Na czerwono zaznaczam samogłoski:
ń-e-z-a-p-o-m’-i-n-a-j-k-a — 6 samogłosek, 7 spółgłosek
ń-e-dź-w’-e-dź — 2 samogłoski, 4 spółgłoski
17 maj 2012 o 17:25
Dziękuje bardzo mi Pan pomógł.
3 cze 2012 o 16:38
Dzięki za pomoc 🙂 🙂 🙂
18 lip 2012 o 16:18
O, czyli z ostatniego Pana postu wynika, że najpierw musimy podzielić wyraz na głoski, a dopiero potem liczymy ile jest samogłosek, a ile spółgłosek. Dobrze rozumiem? To mnie bardzo zaciekawiło…
18 lip 2012 o 16:34
Wcale tak nie wynika (nie podałem przecież metody, tylko zobrazowałem wynik końcowy). A nawet gdyby, to ciekawi mnie powód Pani zaciekawienia, że tak się przewrotnie wyrażę. Podałem jedną z metod, najbardziej „obrazową” i najpewniejszą; taką, która najbardziej nadawała się do użycia w komunikacji pisanej. Można też oczywiście głoskować wyraz i liczyć na bieżąco, proszę tylko uważać, żeby się nie pomylić przy dłuższych słowach, gdyż jeśli ktoś chce policzyć jednocześnie samogłoski i spółgłoski, łatwo się może w takim wypadku popełnić błąd. Jest jeszcze jedna metoda: najpierw policzyć liczbę wszystkich głosek w wyrazie, a następnie wyklaskać wyraz (lub wyskandować) — liczba klaśnięć oznaczać będzie liczbę samogłosek (bo jest ona równa liczbie sylab, a sposobem, który podałem, właśnie ją się określa). Tyle że w sposobie z odejmowaniem istnieje ryzyko błędu rachunkowego (mówię oczywiście o uczniach, chociaż i dorośli liczą często w sposób niezwykle „kreatywny”), łatwiej więc szybko policzyć samogłoski i spółgłoski.
22 sie 2012 o 16:23
Witam:)Mam pytanie dotyczące wyrazu” świeci”. Czy dany podział jest prawidłowy?
świeci – ś w’ e ć i-5 glosek?
Jeśli tak czy prawidłowa wymowa tych głosek to: /ś f j e ć i/ ?
Jak będę wymawiała głoski przy wyrazie ń e dź w’e dź, bo slyszę /ń e dź w j e dź/…a tu już liczba glosek się zmienia. Bardzo proszę o pomoc.
22 sie 2012 o 18:23
1. Wyraz świeci ma 5 głosek. Uwzględniwszy zachodzące w nim zjawiska fonetyczne, należałoby go podzielić w ten sposób: ś-f’-e-ć-i.
2. Wyraz niedźwiedź: ń-e-dź-w’-e-ć.
I wyjaśnienie. W wyrazie świeci faktycznie następuje upodobnienie fonetyczne pod względem dźwięczności, wskutek którego następuje zmiana jakościowa: w’->f’. W wyrazie niedźwiedź następuje zwykle typowe dla polszczyzny ubezdźwięcznienie w wygłosie – zmiana jakościowa: dź->ć.
Jeśli chodzi o obecność j po w lub f, to raczej wśród głosek szczelinowych nie zauważamy tendencji do wymowy asynchronicznej wariantów zmiękczonych, chociaż oczywiście w wymowie poszczególnych osób różne zjawiska mogą występować.
22 sie 2012 o 16:28
Jak podzielić na sylaby wyraz „społeczności”? Czy tak jest dobrze spo-łecz- no- ści?
22 sie 2012 o 18:23
Tak, dobrze jest.
22 sie 2012 o 16:47
Witam ponownie:> Jak to jest, że wymawiając: radio, melodia itp. słyszę /j/…czy blędem jest podzielić te wyrazy na głoski- wymawiając w ten sposób: r-a-d-j-o, m-e-l-o-d-j-a? Jak podzielilby Pan wyraz „dzięcioł”? pozdrawiam serdecznie
22 sie 2012 o 18:31
1. Jak to jest? Po prostu tak się mówi. Jeśli chodzi o poprawność podziału, to wszystko zależy od tego, czy będziemy go dokonywać według zasad szkolnych, czy starając się oddać obserwowany sposób wymowy.
2. Tu sprawa jest prosta: dź-ę-ć-o-ł. Obie głoski miękkie są tu typowymi głoskami środkowojęzykowymi, których wymowa jest synchroniczna – i z definicji, i w praktyce.
22 sie 2012 o 22:26
Bardzo dziękuję za odpowiedź. Cieszę się , że trafiłam na stronę, a raczej na osobę z tak szeroką wiedzą. Jestem początkującą nauczycielką. Niedługo zaczynam drugi rok pracy(klasy I-III). Nie ukrywam, że najwięcej niewiadomych dotyczy języka polskiego:)…a nie zawsze znajdą się chętni do udzielenia odpowiedzi. Starsze koleżanki z pracy ukończyły kursy glottodydaktyki i uczą dzieci dzielić na głoski”starając się oddać obserwowany sposób wymowy” np. dź-e-ń-ć-o-ł, p-j-ó-r-o…boję się czy nie zrobię krzywdy ucząc w ten sam sposób, bo z tego co Pan pisze według szkolnych zasad liczba głosek będzie się różniła( na szczęście w klasach I-III nie zapisuje się ich , tylko liczy). Czy mogłabym liczyć na korepetycje drogą internetową?pozdrawiam serdecznie
22 sie 2012 o 23:19
No tak, ale w danej grupie dzieci, jeśli jest odpowiednio liczna, nie wszystkie będą wymawiały dany wyraz w jednakowy sposób. Podany przeze mnie sposób wymowy i podziału dź-ę-ć-o-ł jest raczej pewnym wzorcowym modelem. Niektóre będą hiperpoprawnie forsować tu nosówkę ę, chociaż raczej nie zrobią tego czysto. Inne posłużą się dyftongiem en, a jeszcze inne po odnosowionym e dodadzą u niezgłoskotwórcze… Co nieco wspomniałem o tym w artykule Podział głosek polskich. Jeśli chodzi o zmiękczenia to problem jest podobny, jeśli nie większy — vide: Wymowa spółgłosek miękkich i zmiękczonych.
Korepetycji z zasady nie udzielam, natomiast jeśli pojawią się jakieś pytania, być może odpowiem, jeśli czas pozwoli. Czasem miewam taki „kocioł”, że ani czasu, ani sił nie wystarcza…
23 sie 2012 o 0:04
Ma Pan całkowitą rację. Jeszcze raz bardzo dziękuję. Mam nadzieję, że wraz z początkiem roku nie zasypię Pana górą pytań:)życzę dużo sił 🙂
7 wrz 2012 o 17:15
witam bardzo proszę o pomoc – wyraz podręcznik ma 9 czy 8 głosek? według mnie 9 ale moja córka przyszła ze szkoły i powiedziała że powinno być 8 dlaczego skoro w końcówce wyrazu czyli -nik -i jest przed spółgłoską?
7 wrz 2012 o 17:43
p-o-d-r-ę-cz-ń-i-k. Jak widać, jest 9 głosek. Nawet skłonny jestem uznać, że 10, jeśli uwzględnimy fakt, że w wymowie wielu osób występuje asynchroniczna wymowa nosówki ę. Ale 8? Chyba tylko jeśli ktoś ma czkawkę i „połyka” to i…
7 wrz 2012 o 18:50
dziękuję bardzo
20 wrz 2012 o 18:27
a jak podzielic te wyrazy banan okulary slon motyl zebra dom slonce kwiatek pies wazon chmura
21 wrz 2012 o 18:07
Przecież wyjaśniłem wszystko w artykule i komentarzach pod nim.
20 wrz 2012 o 19:21
dzięki przydało się będe tu zaglondała
24 wrz 2012 o 11:53
Witam,
Bardzo proszę o podział na głoski wyrazu drzewo
Pozdrawiam
24 wrz 2012 o 18:26
Odpowiadam: d-ż-e-w-o.
Spotykana jest jednak uproszczona wymowa dż-e-w-o, tyle że ma ona charakter regionalny albo wynika ze zwykłej niestaranności.
25 wrz 2012 o 19:07
Proszę o pomoc w zadaniu:
Podaj przykład sytuacji, w której wymawiamy kolejne głoski danego słowa. Następnie odczytaj w taki sposób dwa dowolne wyrazy.Co udało ci się zaobserwowac?
26 wrz 2012 o 9:42
Witam, czy prawidłowo podzieliłam wyraz brzoskiwnia na głoski? b-rz-o-s-k-w-i-ni-a? z góry dziękuję za odpowiedź.
26 wrz 2012 o 16:50
W zasadzie tak, chociaż… Z tym że w wyrazie tym w zatraca swą wdzięczność pod wpływem bezdźwięcznego k i jest wymawiane jako f.
b-ż-o-s-k-f`-i-ń-a
27 wrz 2012 o 9:39
Witam
Dotyczy wyrazu: miejscowość. Proszę o podział na głoski i określenie cech głosek. Mam problem z miEJscowość.
Zygmunt
27 wrz 2012 o 19:46
m`-e-j-s-c-o-w-o-ś-ć
Na temat cech głosek pisałem tutaj: http://lukaszrokicki.pl/2011/12/12/podzial-glosek-polskich/
29 wrz 2012 o 12:20
Nie mam pytań, ale podziękowanie za rzeczowe i precyzyjne opisy. Gratuluję wartościowego wkładu w „mądrość” internetu! Warto by tak porządne opisy umieszczać w Wikipedii. Pozdrawiam!
30 wrz 2012 o 13:10
Witam Pana,
również chciałam wyrazić podziw i podziękowanie!
Czy mógłby Pan rozwiać moje wątpliwości w kwestii wyrazów „cukinia” i „pietruszka”? Ile w nich jest głosek, ile samogłosek?
30 wrz 2012 o 15:26
Dziękuję!
c-u-k’-i-ń-a — k jest tu zmiękczone, drugie i w zapisie jest tylko oznaczeniem miękkości
p’-e-t-r-u-sz-k-a — p jest zmiękczone, i jest tylko zmiękczeniem
Tak to wygląda modelowo. W praktyce wymowa spółgłosek zmiękczonych jest problematyczna. Proszę zajrzeć do innego artykułu, który poświęciłem temu zagadnieniu: http://lukaszrokicki.pl/2012/03/09/wymowa-spolglosek-miekkich-i-zmiekczonych/
Tak więc w wyrazie cukinia modelowo jest 6 głosek, w tym 3 samogłoski, a w wyrazie pietruszka 8 głosek, w tym 3 samogłoski.
1 paź 2012 o 19:47
Bardzo Panu dziękuję – i za cukinię, i za pietruszkę:-)
Serdecznie pozdrawiam!
2 paź 2012 o 20:57
Dzień dobry.! nie wiem czy jak pisze Podkreśl wyrazy, w których „i” nie jest znakiem samogłoski.
TO CHODZI O TĄ PRZED CZY PO .? PROSZĘ O POMOC JUTRO MAM Z TEGO SPRAWDZIAN .! z GÓRY DZIĘKUJE.!
2 paź 2012 o 20:58
Witam, a wyraz zdjęcie? Bardzo prosze o pomoc, czy to będzie 6 glosek czy 7?
2 paź 2012 o 22:47
> Lidia
z-d-j-ę-ć-e — 6 głosek (po „szkolnemu”)
W praktyce spotykamy się też z wymową asynchroniczną: z-d-j-e-ń-ć-e
> Wiktoria
Przepraszam, ale mimo najszczerszych chęci nie jestem w stanie zrozumieć drugiej części pytania.
Jeśli chodzi o rozróżnianie, kiedy i jest znakiem głoski, a kiedy nie, przypominam zasadę, którą zapisałem w powyższym artykule:
7 paź 2012 o 14:19
ja bym chciała jakiś zadania bo przygotowywuję się do sprawdzianu a nie jakieś głupoty piszą w tym necie
7 paź 2012 o 16:18
Proszę o pomoc w zadaniu:
Podaj przykład sytuacji, w której wymawiamy kolejne głoski danego słowa. Następnie odczytaj w taki sposób dwa dowolne wyrazy.Co udało ci się zaobserwowac?
7 paź 2012 o 16:41
Szczerze mówiąc, nie rozumiem treści zadania… Albo jest źle sformułowane, albo wyrwane z szerszego kontekstu.
7 paź 2012 o 17:05
to jest ćwiczenie z 4 klasy podstawowej i ja też go nierozumiem , ale za szczere chęci dziękuję
7 paź 2012 o 17:24
Liczę, że może znajdzie się ktoś, kto rozumie zadanie lub kontekst, w jakim zostało sformułowane. W tej postaci jest zbyt wieloznaczne i niekonkretne. Niestety, w wielu podręcznikach spotyka się przeróżne „kwiatki” związane z formułowaniem pytań i zadań. Dotyczy to również przygotowywanych przez nauczycieli sprawdzianów – zabawne przykłady można znaleźć w Internecie. Tego się nie da uniknąć.
9 paź 2012 o 19:55
Jaka jest funkcja litry i w wyrazach: głoski, pani, siedzieli, pisali, piłka, boisko. Jak rozpisać te wyrazy na głoski.
13 paź 2012 o 9:41
Naprawdę, wystarczyło wykorzystać informacje zawarte w artykule, by samej sobie odpowiedzieć na to pytanie.
g-ł-o-s-k’-i (i jako głoska, przy okazji zmiękcza poprzedzającą je spółgłoskę)
p-a-ń-i (i jako głoska, przy okazji zmiękcza poprzedzającą je spółgłoskę)
ś-e-dź-e-l’-i (dwa pierwsze i są tylko zmiękczeniami, trzecie jest głoską, a przy okazji zmiękcza poprzedzającą je spółgłoskę)
p’-i-s-a-l’-i (oba i są głoskami, a przy okazji zmiękczają poprzedzające je spółgłoski)
p’-i-ł-k-a (i jako głoska, przy okazji zmiękcza poprzedzającą je spółgłoskę)
b-o-i-s-k-o (i jako głoska, niczego nie zmiękcza, bo nie zmiękcza się samogłosek)
22 paź 2012 o 21:10
Witam serdecznie, syn w zeszycie napisane ma, że wyraz „pies” ma 4 głoski… jak to się ma do zasady opisanej wyżej,że „i” przed samogłosą nie stanowi odrębnej głoski? prosze o wytłumaczenie….
22 paź 2012 o 22:56
Odsyłam do artykułu http://lukaszrokicki.pl/2012/03/09/wymowa-spolglosek-miekkich-i-zmiekczonych/
Z tym że nauczyciel mylnie założył w tym wypadku, iż wymowa spółgłoski zmiękczonej musi być asynchroniczna. Ona się zdarza, ale modelową wymową, szczególnie w gramatyce szkolnej, jest wymowa synchroniczna. Wyraz pies ma 3 głoski (chociaż niektórzy wymawiają 4, chociaż tę dodatkową trudno nawet uznać za całą głoskę).
23 paź 2012 o 21:06
Ile głosek ma wyraz: kronikarz?
dziękuję za odpowiedż
23 paź 2012 o 22:46
k-r-o-ń-i-k-a-sz (wygłosowe ż ulega ubezdźwięcznieniu.
30 paź 2012 o 19:29
Jaka jest funkcja litery i w sylabie?
30 paź 2012 o 22:11
Proszę Pani, różna może być. Szczerze mówiąc, nie wiem, o co chodzi, ponieważ pytanie jest źle zadane. Najpewniej chodzi o to, że i będące znakiem głoski pełni funkcję zgłoskotwórczą, czyli jest ośrodkiem sylaby, natomiast jeśli i jest tylko znakiem zmiękczenia, to żadnej roli w sylabie nie odgrywa…
3 lis 2012 o 22:26
Zawsze byłam pełna podziwu dla polonistów. Może dlatego, że sama bardzo kocham ten przedmiot. Język polski opiera się w głównej mierze na logice. Sercem jednak pozostanę na zawsze przy literaturze. Skrycie wierzę, że można i o tym z Panem porozmawiać.
Dziękuję i pozdrawiam,
Weronika
5 lis 2012 o 18:00
NIE ROZUMIEM
7 lis 2012 o 18:20
Bardzo proszę napisać ile głosek jest w wyrazach:
jeż
kura
lis
statek
ogórek
ołówek
7 lis 2012 o 19:22
@ oski
Łatwo powiedzieć, że się nie rozumie, trudniej określić czego. A tylko wtedy, kiedy potrafimy określić, czego nie rozumiemy, robimy pierwszy krok do zrozumienia tego…
@ Edyta
jeż – 3 głoski; kura – 4 głoski; lis – 3 głoski (l’-i-s), statek – 6 głosek; ogórek – 6 głosek; ołówek – 6 głosek.
7 lis 2012 o 19:31
Bardzo panu dziękuję.
Wyrazy, które podałam wyżej mój syn miał na sprawdzianie kl. 1. Niestety ale nie wiedział … Czeka nas dłuuga nauka…
27 lis 2012 o 18:57
Dzień dobry. Ile głosek ma wyraz dziękuję?
27 lis 2012 o 19:09
dź-ę-k-u-j-ę
6 głosek
28 lis 2012 o 17:09
Od razu widać, że humanista. Dowodzić różnicy między literą i głoską to dla mnie tak jakby dowodzić, że koń i kasztanek to zupełnie co innego. Jaki koń jest każdy widzi i poco to gmatwać. Nie wystarczy napisać, że każdej literze przypisana jest jedna głoska ale każda głoska opisana jest co najmniej jedną literą? Dalej, widać z tych komentarzy to że kiedyś 8 lat (dziś nie wiem ile) edukacji przymusowej poszło na marne. Taki sam problem dotyczy różnicy między liczbą a cyfrą, większość spałą na lekcji.
28 lis 2012 o 17:23
Niczego nie dowodzę, bo nie ma takiej potrzeby, tylko wyjaśniam. A że wyjaśnienie takie jest potrzebne, świadczy popularność tego artykułu. Okazuje się, że ta podstawowa i oczywista rzecz sprawia problemy bardzo wielu osobom. Niestety, gdybym poprzestał na stwierdzeniu, które Pan proponuje, zapewne nikomu by nie trafiło ono do wyobraźni.
5 gru 2012 o 22:19
Witam,córka miała na sprawdzianie następujące zdanie,które miała zapisać fonetycznie.Zwierzęta są strażnikiem lasu.Zapisała to następująco:z-w’-j-e-rz-ę-t-a s-ą s-t-r-a-ż-n’-k’-j-e-m l-a-s-u.Nauczyciel poprawił :s-t-r-a-ż-n’-i-k’-e-m,oraz w wyrazie zwierzęta zakreślił w’.Zakreślił również m’ w wyrazie u-m’-j-e-j-ę-t-n-o-ś-ć-i(czy ten zapis jest nieprawidłowy)?Poprzedni nauczyciel uczył córkę właśnie takiego zapisu.Gdzie leży błąd.Dziękuję
6 gru 2012 o 15:40
Osobiście zapisałbym:
z-w’-e-ż-ę-t-a s-ą s-t-r-a-ż-ń-i-k’-e-m l-a-s-u.
Nie widzę powodu, by wymowę głosek zmiękczonych w’, k’, m’ zapisywać asynchronicznie, czyli z dodaną głoską ?, aczkolwiek taka wymowa też występuję, więc można ją uznać. Jeśli już decydujemy się na zapis wymowy asynchronicznej, to należy uwzględnić, że nie jest ona wymawiana jako pełnoprawna spółgłoska, lecz przejmuje funkcję zmiękczenia, toteż zapisałbym ją w indeksie górnym, czyli wj, kj, mj. Wtedy, faktycznie, oznaczenie zmiękczenia w postaci apostrofu powinno być pominięte.
Zwróciłem uwagę na jeszcze jedną rzecz: zapis n’i (w wyrazie strażnikiem. Nie ma głoski n’. Jest tylko środkowojęzykowa ń, dlatego poprawny jest tu zapis ńi.
7 gru 2012 o 21:43
Proszę o pomoc w zadaniu. Wymień przykłady wyrazów z „i” w nagłosie, śródgłosie, wygłosie z zapisem fonetycznym. Jak wygląda zapis fonetyczny?
8 gru 2012 o 22:47
Tego się nie da tak szybko wytłumaczyć. Polecam zajrzeć do jakiegoś podręcznika akademickiego. Zapis fonetyczny jest dosyć skomplikowany, a stosowane w nim oznaczenia częstokroć różnią się od znanych nam znaków alfabetu. Aby go stosować, należy znać nie tylko występujące w nim oznaczenia, lecz również mieć dużą wiedzę na temat zachodzących zjawisk fonetycznych i artykulacyjnych.
9 gru 2012 o 8:59
Znam alfabet fonetyczny, tylko chciałabym znać przykładowe wyrazy gdzie „i” jest w nagłosie, wygłosie i między dwoma spółgłoskami.
9 gru 2012 o 9:41
Z pytania Jak wygląda zapis fonetyczny? można było wnioskować, iż nie jest on Pani znany, ale skoro jest, to jeden problem mamy z głowy.
Jeśli dokładnie zacytowała Pani treść zadania, to jest ono nieprecyzyjnie sformułowane. Chodzi o podanie wyrazów z głoską i czy literą i? Od tego zależy tak naprawdę odpowiedź. Z kontekstu wnoszę, że chodzi o głoskę i i w tym duchu udzielam poniższej odpowiedzi.
Nagłos to początek wyrazu, czyli trzeba szukać wyrazów, które zaczynają się od i.Na tej stronie: http://so.pwn.pl/lista.php?begin=i (i następnych) jest ich mnóstwo, np. iperyt, indygo, indolencja. W tych wyrazach i jest samodzielną głoską, nie oddziałuje na sąsiednie głoski.
Wygłos to koniec wyrazu, więc szukamy wyrazów kończących się na i (można skorzystać z indeksu a tergo do SJP). Będą to np. bazyl’i (takie imię; nie używam wielkiej litery, gdyż w zapisie fonetycznym nie stosuje się jej), gęśi, ptak’i, gr’izl’i, mormońi (l.mn. od nazwy członka ruchu religijnego) i wielu innych. W tych wyrazach głoska i zmiękcza spółgłoskę ją poprzedzającą.
Między dwiema spółgłoskami i występuje np. w wyrazach b’ibosz, kom’inek, pośiłek, Mońika, głow’ica. Tu też i zawsze zmiękcza spółgłoskę poprzedzającą.
9 gru 2012 o 11:34
Właśnie o to mi chodziło:) Dziękuję bardzo
11 gru 2012 o 20:46
Mam jeszcze jedno pytanie do upewnienia się ile jest głosek w wyrazie dziarski, igliwie i hiena??
11 gru 2012 o 21:53
dź-a-r-s-k’-i — 6 głosek
i-g-l’-i-w’-e — 6 głosek
h’-e-n-a — 4 głoski
Oczywiście przy założeniu synchronicznej wymowy głosek zmiękczonych. W praktyce w wyrazie hiena zmiękczenie mogłoby przybrać postać jotacji — hj-e-n-a.
18 gru 2012 o 13:48
A wyraz lody ile ma głosek? 4? czy 3?
18 gru 2012 o 16:23
l-o-d-y
4 głoski
3 sty 2013 o 17:01
Witam,bardzo proszę napisać,czy w wyrazach: maj, czerwiec,lipiec i listopad występują spółgłoski miękkie. Pogubiłam się już z tymi spółgłoskami miękkimi:). Z góry dziękuję.
8 sty 2013 o 17:11
Odsyłam do artykułu .
W podanych wyrazach są to kolejno: j, wʼ, lʼ, pʼ, lʼ.
9 sty 2013 o 18:25
Czy wyraz cień ma 3 głoski?
9 sty 2013 o 19:03
Tak: ć-e-ń
9 sty 2013 o 19:17
Dziękuję za odpowiedż
15 sty 2013 o 19:24
miałam problem z odróżnieniem. Dzięki Pana pracy i mojemu uważnemu przestudiowaniu strony, już wiem;-)Dziękuję
16 sty 2013 o 11:07
Witam, mam pytanie czym różnią się upodobnienia od odpodobnień?
16 sty 2013 o 17:18
Szczerze mówiąc, nie słyszałem nigdy o odpodobnieniach w fonetyce. Powiem nawet, że takie zjawisko byłoby wbrew logice rządzącej procesami fonetycznymi. Chociaż zdarzają się zaskakujące zjawiska, np. spotykana wcale nie tak rzadko wymowa *letki zamiast lekki.
20 sty 2013 o 15:19
Mam pytanie, czy wyraz maszyna ma 6 głosek. Z góty dziękuję za odpowiedź.
20 sty 2013 o 18:24
Tak: m-a-sz-y-n-a
25 sty 2013 o 20:14
Mam pyatnie z 2 klasy SP:poniedziałek ,dziecko-ile maja głosek ile liter?
25 sty 2013 o 21:32
poniedziałek – p-o-ń-e-dź-a-ł-e-k – 9 głosek
dziecko – dź-e-c-k-o – 5 głosek
27 sty 2013 o 10:05
Proszę mi wyjaśnić skąd różnica w ilości alfabetu polskiego. Pisze pan, że składa się on z 32 znaków (liter, a poniżej są napisane 33 znaki (litery)
27 sty 2013 o 13:36
Wynika to pewnej niekonsekwencji, ponieważ w wykazie, wbrew początkowej intencji, umieściłem literę x, której nie brałem pod uwagę we wcześniejszych wyliczeniach. Dziś dopisałem do wykazu q oraz v. Podobnie jak x mają one niejasny status w polskim alfabecie. Niektórzy więc uwzględniają je w tego typu zestawieniach, inni nie. Fakt, że nie są to znaki typowe dla polszczyzny, lecz obecne w pewnych zapożyczonych i utrwalonych wyrazach i wyrażeniach. Tak więc w zależności od tego znaków tych będzie 32 lub 35.
Dziękuję za wnikliwą lekturę i zwrócenie uwagi na tę niekonsekwencję. Ta część artykułu została właśnie uzupełniona.
1 lut 2013 o 15:50
W artykule podaje Pan przykład podziału na głoski wyrazu Niemiec: ńi-e-m’-e-c. Nie rozumiem dlaczego po ń znalazło się i. Z tego co zrozumiałam z artykułu oraz przykładów podawanych w odpowiedzi na zapytania użytkowników zapis powinien wyglądać tak: ń-e-m’-e-c.
1 lut 2013 o 16:04
Oczywista literówka. Poprawione.
9 lut 2013 o 11:36
Witam serdecznie! Mam pytanie odnośnie zapisy wyrazów wg systemu Rocłąwskiego:
podglądać – p-o-d-g-l-o-n-d-a-ć
podsiąknięty – p-o-t-ś-ą-k-ń-e-n-t-y
Kiedy piszemy głoskę /t/ a kiedy /d/?
Czy jest to zależne od spółgłosek występujących po tych literach? Z góry dziękuje za odpowiedż!
9 lut 2013 o 21:44
Tak. W wyrazie podsiąknięty dźwięczne d traci dźwięczność pod wpływem bezdźwięcznego ś. Więcej o tego typu zjawiskach piszę w artykule Udźwięcznienia i ubezdźwięcznienia głosek
20 lut 2013 o 15:03
Witam! mam pytanie w związku głoskowania wyrazu dzięcioł, pączek i więzienie. Czy to wygląda w następujące sposób:
dzięcioł: dź-ę-ć-o-ł
pączek: p-o-n-cz-e-k
więzienie- w-ę-ź-e-ń-e
24 lut 2013 o 0:33
Prawie dobrze.
Wyraz pączek można zapisać w ten sposób przy założeniu asynchronicznej wymowy nosówki.
W wyrazie więzienie należy zaznaczyć miękkość pierwszej głoski (w) apostrofem we frakcji górnej.
8 mar 2013 o 17:54
jakie spółgłoski występują w słowach: medal samolot lampka
9 mar 2013 o 11:52
Polecam zapoznać się z początkiem artykułu Podział głosek polskich — tam znajdzie Pan wszelkie niezbędne informacje.
18 mar 2013 o 9:15
Dzień dobry, mam pytanie ile głosek ma wyraz ssaki. Dziękuję
18 mar 2013 o 19:05
Pięć.
Spotyka się jednak wymowę, w której s jest artykułowane pojedynczo ale ze wzdłużeniem. Wtedy byłyby to 4 głoski.
24 kwi 2013 o 17:00
jestem świeżo po zajęciach z glottodydaktyki, w związku z tym mam problemy z dzieleniem na głoski nawet najprostszych wyrazów. proszę o podział na głoski wyrazu dzięcioł, dzieciątko, trąba
6 maj 2013 o 19:48
ile głosek jest w słowie ciocia
10 maj 2013 o 16:37
Bardzo proszę o wyjaśnienie jak liczy się głoski. Czy w wyrazie siateczka „si” jest traktowane jako głoska, a w wyrazie siteczko „si” nie jest głoską? Czy wpływ na to ma litera (społgłoska, samogłoska) nastepująca po „si”.
Np.si A teczka, si T eczko
Lub czy w wyrazie śmietana „mi” jest głoską?
Inne przykłady problematycznych wyrazów to:
– wycieczka
– sikorka
– kasztanowiec
– ciemność
– szaliczek
– siedem
– odrzutowiec
– wyciszyć
– ciasteczko
Proszę o szybkie wyjaśnienie (moje dziecko ma we wtorek test!!!).
Z góry dziękuję,
Ilona Z.
11 maj 2013 o 23:00
Z całym szacunkiem, ale wyjaśniałem to w treści artykułu.
23 maj 2013 o 22:32
Witam serdecznie. A jak jest w przypadku wyrazów:
> dżem (czy ma 3 głoski?)
> drożdże (6 głosek?)
> dżungla (6 głosek?)
> niespodzianka (10 czy 11 głosek?)
Bardzo to dla mnie ważne. Proszę o pomoc.
25 maj 2013 o 14:12
@ Marzena
dż-e-m
d-r-o-ż-dż-e
dż-u-n-g-l-a
ń-e-s-p-o-dź-a-n-k-a
15 cze 2013 o 15:24
Witam, czy może mi Pan pomóc w oznaczeniu zmiękczeń i głosek w wyrazie „biblioteka”. Czy „bi” na początku wyrazu to jedna głoska, jeśli tak to dlaczego? Pozdrawiam
16 cze 2013 o 8:22
b`-i-b-l`-o-t-e-k-a
O tym, czy jest głoską (zawsze jednak również zmiękczającą), a kiedy tylko zmiękczeniem, decyduje sąsiedztwo fonetyczne po prawej stronie. Pisałem o tym w artykule. I jest samodzielną głoską, jeśli po nim jest znak spółgłoski (w tym wypadku bib), a tylko zmiękczenie, jeśli poprzedza samogłoskę (np. lio.
20 wrz 2013 o 19:33
pomoglo do kartkowki
25 wrz 2013 o 15:24
Bardzo ciekawa strona. 🙂 Uczniem nie jestem, ale studentką filologii polskiej, powoli się przygotowuję do egzaminu z gramatyki opisowej i powyższy artykuł trochę mi pomógł w opracowaniu jednego z zagadnień (i pewnie jeszcze pomoże, gdy będę opracowywała inne). Zatem – będę zaglądać. 🙂
25 wrz 2013 o 19:39
Witam, mam problem fonetyczny, proszę o pomoc. Jak zakwalifikować wyraz „Indiach”? Do grupy wyrazów, gdzie „i” tylko tworzy sylabę, czy też do grupy wyrazów, gdzie „i” zmiękcza tylko spółgłoskę, albo też do grupy wyrazów, gdzie „i” zmiękcza spółgłoskę i tworzy sylabę?. Czy spójnik „i” pomiędzy dwoma wyrazami można przyporządkować do grupy wyrazów, w których „i” tworzy sylabę? Bardzo
proszę o odpowiedź.
29 wrz 2013 o 21:46
W wyrazie Indiachpierwsze i tworzy sylabę, gdyż jest samodzielną głoską – wyraźnie je słychać. Drugie i tylko zmiękcza poprzedzającą je spółgłoskę d i w związku z tym nie tworzy sylaby. Tak więc każde i w tym wyrazie pełni inną funkcję.
Spójnik i jest wyrazem jednosylabowym, tak samo jak przyimki o, a, u.
28 wrz 2013 o 14:30
Dzień dobry,
Chciałbym się dowiedzieć czy dobrze podzieliłem wyrazy na głoski:
Czerwiec :
cz-e-r-w-i-e-c 7 głosek
Lipiec :
l-i-p-i-e-c 6 głosek
Sierpień :
si-e-r-p-i-e-ń 7 głosek
Pani z języka polskiego nie uznała powyższych odpowiedzi za poprawne. Według niej wyrazy te maja odpowiednio 6, 5 i 6 głosek.
Proszę o pomoc.
Dziękuję.
29 wrz 2013 o 21:49
Nauczycielka miała rację. Prawidłowy podział to:
Czerwiec:
cz-e-r-w`-e-c 6 głosek
Lipiec:
l-i-p`-e-c 5 głosek
Sierpień:
ś-e-r-p`-e-ń 6 głosek
Proszę doczytać, kiedy i jest znakiem głoski, a kiedy tylko zmiękczenia.
29 wrz 2013 o 9:58
wyraz JEŻOZWIERZ ma 5 spółgłosek, czy 6
Rozumiem, że dwuznaki czyta się jako jedną głoskę, ale również jako jedną spółgłoskę, czy jako samogłoski liczymy oddzielnie „r” i „z”
Bardzo proszę Pana o rozwikłanie dylematu.
Pozdrawiam serdecznie
29 wrz 2013 o 21:51
j-e-ż-o-z-w`-e-ż (piszę fonetycznie, nie ortograficznie)
Mamy tu więc 5 spółgłosek i 3 samogłoski.
30 wrz 2013 o 13:32
Witam, my mamy problem po kartkówce (ocena 3-) zaznaczone błędy w podziale na głoski w sposób nastepujący: d-ł-u-g-o-p-i-s, l-i-n-i-j-k-a, f-i-r-a-n-k-a, m-i-n-a, k-o-n-i-k….czy są tu faktycznie błędy??
30 wrz 2013 o 23:13
Przedstawione tu wersje są poprawne. Jedyne, do czego można by się przyczepić, to nieoznaczenie zmiękczeń spółgłosek przed i. To są wersje przez Was zaproponowane czy już poprawione przez nauczyciela?
1 paź 2013 o 7:54
Są to wersje syna- moim zdaniem zupełnie prawidłowe, nie przypominam sobie również aby w podręczniku autor wspominał o zaznaczaniu zmiękczeń spółgłosek, być może nie wymaga się tego od czwartoklasistów, dziękuję za odpowiedź
1 paź 2013 o 8:03
Jeśli to IV kl. SP, to wymaganie oznaczania zmiękczeń nie jest chyba wymagane, a przynajmniej nie było, w czasach, kiedy jeszcze uczyłem na tym etapie. Chętnie poznałbym wersje nauczycielki, żeby mieć pełny obraz sytuacji.
1 paź 2013 o 18:58
Witam ponownie.
Skorzystałam z możliwości rozmowy z nauczycielem, przy okazji tak zwanych pierwszych wtorków miesiąca i dowiedziałam się, że w wyrazie typu linijka spółgłoski poprzedzające głoskę „i” powinny posiadać mały znaczek „i”…jest to o tyle dla mnie niesprawiedliwe, że mój syn wymaga więcej pracy w domu niż w szkole a podręcznik „Słowa z uśmiechem” o zmiękczaniu traktuje jedynie teoretycznie. Nauczyciel twierdzi, że podręcznik jest pod tym względem niedoskonały ale skoro od Niego wymagano tej wiedzy również uczniom chce przekazać ją w takiej właśnie formie. No cóż, pozostaje mi pogodzić się z faktem dostatecznej wiedzy mojego dziecka. Pozdrawiam i dziękuję za poświęcony czas.
1 paź 2013 o 19:13
Cóż, trudno mieć do nauczyciela pretensje, jeśli chce przekazać wiedzę lepszą (bo faktycznie lepszą) niż ta w podręczniku. Podręcznik to tylko pomoc, a zadanie nauczyciela nie ogranicza się do powielania jego treści i poprzestawaniu na niej. Tak jak sugerowałem w pierwszej odpowiedzi, powinno się oznaczyć miękkość spółgłosek przed i – albo znakiem i w indeksie górnym, albo apostrofem, ale w podręcznikach o tym zapominają…
Rozumiem, że na tym sprawdzianie były też inne zadania i że to uchybienie nie było jedyną podstawą do wystawienia takiej, a nie innej oceny?
2 paź 2013 o 8:32
Tak, było dokładnie tak jak Pan pisze, podział wyrazów z „i” na głoski i sylaby. Jeszcze raz dziękuje i gratuluje bloga. PS. Jestem zaskoczona poprawnością imiesłowu „przekonywający”. Pozdrawiam
5 paź 2013 o 16:40
Bardzo doceniam Pana pracę i pragnę podziękować za to wszystko – strona jest bardzo pomocna, a zasady i reguły przedstawione są jasno, nie trzeba czytać ich po dziesięć razy żeby wreszcie coś zrozumieć. Ale mam jedno pytanie; ostatnio ktoś mi zwrócił uwagę (być może wprowadził mnie w błąd) na dzielenie „się” na głoski. Według tej osoby podział wygląda następująco s-i-ę (3). A przecież regułka mówi „Jeżeli litera i występuje przed samogłoską, nie oznacza ona głoski, lecz jest tylko znakiem zmiękczenia poprzedzającej ją spółgłoski.” Czyli teoretycznie prawidłowy zapis powinien wyglądać tak: s’-ę (2). Czy w takim razie istnieje jakiś wyjątek, odstępstwo od reguł? Czy po prostu zostałem źle poinformowany i wyraz „się” jest dwugłoskowy? Z góry dziękuję za odpowiedź 😉
6 paź 2013 o 18:57
Ech, trzeba przede wszystkim trzymać się dwóch reguł:
1. Nie słuchaj laików.
2. Nie wiesz czegoś — nie udawaj, że wiesz, i nie wprowadzaj innych w błąd.
Prawidłowy podział to ś-ę. Mamy w tym wyrazie dwie głoski. Nie ma tu żadnego odstępstwa od reguły.
6 paź 2013 o 17:31
Bardzo proszę niech mnie Pan oświeci, bo po przeczytaniu pańskiej lekcji czuję się jakby poraził mnie piorun… Mój syn chodzi do II klasy SP. Już w I kl. dzieci poznały literki, głoski i różnice między nimi.. litery piszemy, głoski słyszymy.. tak więc w wyrazie np: komentarz (wg wiedzy jaką posiadło moje dziecko na lekcji) k-o-m-e-n-t-a-rz jest 8 głosek i 9 liter, w wyrazie dzięcioł dzi-ę-ci-o-ł 5 głosek i 8 liter, zima zi-m-a 3 głoski, 4 litery, dzik dzi-k 2 głoski 4 litery…
Tak również uczono mnie , moich rodziców.. Za parę dni ma klasówkę m.in. z głosek i liter… i co mam dziecku powiedzieć..? ucz się tak jak Pani Was uczyła, ale za jakiś czas poznasz inny podział..? ehhh…:(
6 paź 2013 o 19:05
Trochę nie tak…
k-o-m-e-n-t-a-rz jest 8 głosek i 9 liter — dobrze
dzi-ę-ci-o-ł 5 głosek i 8 liter — dobrze
zi-m-a 3 głoski, 4 litery — żle. Powinno być: ź-i-m-a 4 głoski, 4 litery
dzi-k 2 głoski 4 litery — źle. Powinno być: dź-i-k 3 głoski, 4 litery
I nie ma tu żadnych wątpliwości ani różnic między podziałami. Po prostu w dwóch ostatnich podziałach popełniono elementarny błąd.
7 paź 2013 o 13:32
Witam, to znowu ja….syn poprawił kartkówkę na ocenę dobrą i nie powracałabym już do wątku o głoskach i zmiękczeniach, gdyby nie fakt, że czeka go jeszcze sprawdzian z całego tematu a mam wątpliwości do podziału na głoski wyrazu misiek, wersja syna m’-i-si-e-k, wersja nauczyciela mała literka „i” wciśnięta dodatkowo pomiędzy „si”….już naprawdę nie wiem czy jestem w stanie opanować materiał szkolny dziesięciolatka.
7 paź 2013 o 22:18
Jeśli polonistka ma ambicje robić to „po bożemu”, to powinna zapisać tak: m’-i-ś-e-k. Oznaczając miękkość s w inny sposób, oznacza wymowę kresową, ale wciskanie czegoś między s i i, gdy nie jest wymawiane, tylko zmiękcza, to jakiś awangardowy pomysł, chyba że ja coś źle zrozumiałem z Pani komentarza.
9 paź 2013 o 10:00
Bardzo dobrze Pan zrozumiał, być może to pośpiech nauczycielki spowodował nieporozumienie…..pociesza mnie fakt, iż jednak opanowałam temat, dziękuję i pozdrawiam.
11 paź 2013 o 10:30
Witam, moja dziewięcioletnia córka miała obniżony punkt ze sprawdzianu, ponieważ napisała , że w wyrazie KRONIKARZ jest 8 głosek, a nauczyciel stwierdził ,że 7.
Według mnie k-r-o-ń-i-k-a-rz.
Dla mnie sprawa jest jasna, ale proszę o potwierdzenie.
11 paź 2013 o 17:36
Dobrze Pani podzieliła. Domyślam się, że nauczycielka zakwestionowała obecność i jako głoski. Jeśli tak, to aż trudno mi w to uwierzyć…
12 paź 2013 o 20:47
W wyrazie maszynista ile będzie głosek?
13 paź 2013 o 9:34
m-a-sz-y-ń-i-s-t-a
Przecież zasady są opisane w artykule…
15 paź 2013 o 20:08
Odniosę się do wyrazu kronikarz. Litery oznaczające samogłoski to: o,i,a; a litery oznaczające spółgłoski to: k,r,ni (czy n),k,rz ?
16 paź 2013 o 19:56
Tak. Oznaczenie ni oznacza głoskę ń, a rz głoskę ż.
16 paź 2013 o 19:45
Jaki wyraz ma największą różnicę pomiędzy ilością liter, a głosek?? Bardzo proszę o pomoc i z góry dziękuję 🙂
16 paź 2013 o 20:06
Nie wiem. Nie zastanawiałem się nigdy nad taką ciekawostką. Trzeba by słownik przewertować. Należałoby poszukać wśród wyrazów zawierających jak najwięcej dwuznaków, np. chrzęszczenie (13 liter, 8 głosek), chrząszczyk (11 liter, 7 głosek), chrząszcz (9 liter, 5 głosek), dziedziczenie (13 liter, 8 głosek) itp.
16 paź 2013 o 20:12
Bardzo dziękuję.
17 paź 2013 o 19:13
Mam pytanie o imię Adrianna.Ile jest głosek?Dziękuję.
18 paź 2013 o 18:45
A-d-rˈ-a-n-n-a
Aczkolwiek w praktyce spotyka się zjawisko połączonej artykulacji podwojonego n
18 paź 2013 o 17:34
Czy w wyrazach komin, silnik – i zmiękcza spółgłoski oraz tworzy sylaby?
18 paź 2013 o 18:48
Tak. Wszystkie i w podanych wyrazach spełniają właśnie taką podwójną funkcję.
25 paź 2013 o 20:32
Witam serdecznie.
A jak będzie wyglądał podział na głoski w wyrazach:
Jabłko(5 głosek, 6 liter) i śliwki (6 głosek, 6 liter?
Pozdrawiam i proszę o pomoc.
30 paź 2013 o 15:17
@ margaret
jabłko – 6 głosek i 6 liter w wypadku wymowy starannej. W praktyce często wymawia się ten wyraz jako japko, czyli po uproszczeniu grupy spółgłoskowej pozostaje 5 głosek.
śliwki – tak, 6 głosek i 6 liter. Każde i jest tu zgłoskotwórcze.
29 paź 2013 o 7:46
Witam, córka dostała zadanie. Polecenie brzmi: ile głosek jest w wyrazach: lis, rower, dom, kot, ptak.Pani zaznaczyła, że w wyrazie ptak jest głoska A, a w innych wyrazach nie policzyła głosek. Nie rozumiem zadania córki.
30 paź 2013 o 15:14
@ pakinga
lis – 3 głoski
rower – 5 głosek
dom – 3 głoski
kot – 3 głoski
ptak – 4 głoski
We wszystkich tych wyrazach liczba głosek akurat pokrywa się z liczbą liter.
29 paź 2013 o 14:02
Mam pytanie czy wyraz dzień można podzielić na sylaby?
30 paź 2013 o 15:12
@ anias.22
Nie. Jest to wyraz jednosylabowy.
30 paź 2013 o 16:38
Bardzo dziekuję za odpowiedź.
31 paź 2013 o 10:27
Nauczycielka mojego syna w 2 kl.SP twierdzi, że wyraz „pióro” ma 5 głosek. A czy w tym wyrazie nie zachodzi zjawisko jotacji? Ja tłumaczyłam synowi, że słyszymy 4 głoski? I proszę o poradę w wyrazach: „pięć” i „pies”.
31 paź 2013 o 21:55
@ justyna
p`-u-r-o – 4 głoski
Owszem, zjawisko jotacji może zachodzić, ale nie jest to materiał na II kl. SP, poza tym, gdyby jotacja obowiązywała w takich wypadkach bezwzględnie, w fonologii polskiej nie byłaby uwzględniona głoska p`. A jest. Dlatego nie wolno uznawać za błędną odpowiedzi, że są tu 4 głoski. Analogicznie w wyrazach pięć i pies.
31 paź 2013 o 21:23
Proszę o podpowiedź ile głosek jest w wyrazach powiew i wichura.
Dziękuję!
31 paź 2013 o 21:57
@ monik79
p-o-w`-e-f
w`-i-h-u-r-a
(oba wyrazy zapisałem fonetycznie z uwzględnieniem podziału)
2 lis 2013 o 11:38
Dziękuję bardzo!
Pana rady są tak bardzo potrzebne i przydatne!
Pozdrawiam dziękując za szybką odpowiedź!
4 lis 2013 o 20:42
Pisał Pan o różnych sposobach oznaczania tej samej głoski. Mam problem z zadaniem, jaką funkcję pełnią litery w wyrazach: morze-może,lud-lód… . Wymowa tych wyrazów jest jednakowa. Litery są nie tylko znakiem(…), ale również(…) wyrazu
13 lis 2013 o 9:04
@ marek2000
Chodzi o to, że litery są nie tylko znakami głosek, ale również różnicują znaczenie wyrazów.
9 lis 2013 o 15:23
Witam proszę o pomoc. Syn ma podać przykłady wyrazów w których ma być więcej głosek niż liter.
13 lis 2013 o 9:07
@ smerfetka
To coś nowego.
Niewiele mi przychodzi do głowy. Można pokombinować z wyrazami z literą x, np. maximum (wym. maks`imum). Aczkolwiek wyraz ten można też zapisywać przez ks.
18 lis 2013 o 15:10
dzięki za pomoc!!!!!!!!!!!!
jej!
😉
11 gru 2013 o 10:19
Dzień dobry, mam do Pana pytanie, a więc jak wytłumaczyć komuś lub przekazać informacje o słowach o prostej budowie fonetycznej oraz co to jest ściągnięcie w wymowie?
14 gru 2013 o 11:32
@ Natalia7
Ściągnięcie, inaczej kontrakcja, to proces fonetyczny, który w polszczyźnie zaszedł wiele wieków temu. Dotyczył przede wszystkim ściągnięcia wymowy dwóch sylab w jedną, np. grajesz -> grasz. Zasadniczo proces ten spowodował, że odmiana niektórych części mowy lub wyrazów w języku polskim daje krótsze formy niż w niektórych innych językach słowiańskich. Zagadnienie to mieści się w ramach gramatyki historycznej, ponieważ w czasach obecnych nie zachodzi — pozostały tylko jego skutki,
15 gru 2013 o 13:26
Prosze o pomoc z cytryna taki ma podzial c-y- t-r-y-n-a ? Cymbalki ? Pociąg? Jak liczyc głoski w wyrazach gdzie jest duzo „y”
15 gru 2013 o 21:25
@ Ewa
c-y-t-r-y-n-a, p-o-ć-ą-g (tu możliwe różne warianty wymowy ą), c-y-m-b-a-ł-k`-i
Z y nie ma tego problemu co z i — to zawsze jest oddzielna głoska.
Wiem, co jest przyczyną Pani wątpliwości — to, że nie jest Pani w stanie wypowiedzieć samego c, po którym zawsze pojawia się nie wiedzieć skąd y. Ale taka jest właśnie uroda spółgłosek, że nie da się ich wypowiadać w izolacji (stąd też ich nazwa). Ale to nie ma wpływu na status tych głosek w wyrazach.
11 sty 2014 o 11:39
Dzień dobry mam pytane jakie są przykłady głosek zapisanych trzema literami oprócz „dzi”
15 sty 2014 o 18:49
@ anna800 i dorka
Z całym szacunkiem, ale nie będę już odpowiadał na podobne pytania. Wszystko jest wyjaśnione w artykule.
@ Anetas
Nie jestem w stanie pomóc. Nie jestem na bieżąco z etapem edukacji.
@ lala
W wyrazach polskich nie ma chyba takich głosek. Należałoby poszukać w językach obcych, np. we włoskim (Chievo, ciao — tam występuje głoska cz`). Może i w innych językach też by się coś znalazło.
14 sty 2014 o 16:53
ile jest głosek w wyrazach;
pan, stopy, duże, wiadomo, dlatego, skarpetkach, robią, dziury
15 sty 2014 o 14:29
Witam!!!
Dziękuję za bardzo fajną stronę, teraz i ja zrozumiałam na czym polega podział na głoski 🙂 ale mam pytanie, jaka książka jest godna polecenia dla 6 – latki dotycząca oczywiście podziału na głoski? Pozdrawiam
15 sty 2014 o 16:17
witam, mam takie wyrazy: konie i poniedziałek, proszę o określenie ile jest głosek a ile liter w tych wyrazach.
16 sty 2014 o 12:27
Szkoda, ale i tak dziękuje za pomoc!!!
30 sty 2014 o 13:08
Witam, proszę o pomoc w ustaleniu ilości liter i głosek w wyrazach: życie, misie, podręcznik, ręcznik.
z góry bardzo dziękuję
7 lut 2014 o 10:19
Wyraz imputować od amputować rozni sie litera czy samogloska?nie pytam o znaczenie wyrazow
7 lut 2014 o 16:22
@ zagubiona
Różni się i zapisem (literą) i wymową (samogłoska).
27 lut 2014 o 19:13
Ja mam problem z „obiecanki cacanki” nijak nie mogę się połapać możliwe odpowiedzi to 12 14 18 21.Druga klasa szkoły podstawowej…. nie mam pojęcia jak to podzielić
28 lut 2014 o 15:44
@ Klaudia
Uprzedzałem, że nie odpowiadam na takie pytania, ale tym razem zrobię wyjątek, ponieważ… na tak postawione pytanie nie jestem w stanie odpowiedzieć. Podział na głoski wygląda tak:
o-b`-e-c-a-n-k`-i c-a-c-a-n-k`-i — 15 głosek.
Wniosek: autor zadania przewidział różne odpowiedzi, ale tej właściwej nie wziął pod uwagę… Bywa i tak…
18 mar 2014 o 11:06
ile głosek jest w wyrazie 'pies’ bo według mnie 3 głoski a w podręczniku do klasy 4 szkoły podstawowej pisze,że 4 głoski bo i przechodzi w j proszę o odpowiedź
20 mar 2014 o 20:37
Jotacja, czyli wymowa spółgłosek miękkich z j może występować, ale nie musi. Gdyby występowała zawsze, nikt nie uwzględniałby wariantu miękkiego głoski p w polskim systemie fonologicznym. W tym wypadku wymowa może być różna i inna może być w związku z tym liczba głosek w wymowie różnych osób.
24 mar 2014 o 19:30
Artykuł bardzo mi się podobał. Wydawało mi się, że zalecenia wynikające z artykułu są jasne. Ale mam problem –
ile samogłosek ma wyraz „więc”. Wg mnie jedną „ę” – „w’ęc”. Ale w konkursie omnibus dla szkół (2010r. dla III kl. podstawówki), odpowiedź to dwie samogłoski.
Będę wdzięczny za poprawną odpowiedź i ewentualnie jak wyjaśnić to 8-latkowi. Z góry dziękuję.
24 mar 2014 o 21:47
@ Marcin
Wyjaśnić jest bardzo łatwo: po prostu autor klucza odpowiedzi nie rozróżnia liter od głosek. Smutne, ale prawdziwe. Skupił swą uwagę na znakach (faktycznie, na pozór są tu dwa znaki samogłosek), a nie na wymowie — jakby nie patrzeć, wymawiana jest tu jedna samogłoska…
25 mar 2014 o 8:31
Dziękuję. Niestety wydaje mi się, że takie podejście stosuje duża część (jeśli nie większość) nauczycieli w podstawówkach. Z tego co pamiętam (a było to 25 lat temu), też byłem uczony podejścia polegającego na liczeniu znaków samogłosek i spółgłosek zamiast liczeniu głosek. W ten sposób wyraz „działo” miał 3 samogłoski (i,a,o) i 3 spółgłoski (d,z,ł). Tak naprawdę, dopiero Pana artykuł uporządkował ten temat jednoznacznie w mojej głowie.
25 mar 2014 o 17:01
@ Marcin
Rzeczywiście, w tamtych czasach dominowała taka praktyka w nauczaniu — liczyło się znaki spółgłosek i samogłosek, kolorowało na niebiesko i czerwono, a wymową mało kto się przejmował…
25 mar 2014 o 16:50
miesięcznik- m’-e-ś-ę-cz-ń-i-k sam. 3, spół. 5
dzieci- dź’-e-ć-i sam. 2, spół. 2
łodzianin- ł-o-dź’-a-ń’-i-n sam. 3, spół. 4
piwnica- p-i-w-ń’-i-c-a sam. 3, spół. 4
waniliowy- w-a-ń’-i-l-i-o-w-y sam. 5, spół. 4
25 mar 2014 o 17:08
@ Izabela
Podzielone i policzone jest dobrze, ale muszę wnieść pewne poprawki.
1. Nie powielamy oznaczeń miękkości — dodatkowe apostrofy po dź i ń są zbędne.
2. W ostatnim przykładzie podział powinien wyglądać tak: w-a-ń-i-l’-o-w-y. Będą tu więc 4 samogłoski i 4 spółgłoski.
25 mar 2014 o 17:57
Dziękuję ślicznie za odpowiedź i za cenne poprawki:))
Chciałabym również odnieść się do wpisu Marcina, co do liczenia samogłosek i spółgłosek w wyrazie. Niestety nadal w szkołach uczą liczenia znaków spółgłosek i samogłosek w wyrazach , podam przykład z zeszytu mojego syna w klasie 2 SP, wyraz biały- 3 samogłoski i 2 spółgłoski a wydaje mi się, że powinny być chyba 2 samogłoski (a,y), a do tego zapis podziału na głoski b-i-a-ł-y. Niestety nauczyciel stwierdził, że uczy podziału wyrazów na głoski cyt. „w taki sposób, jak jest wyraz zapisany aby nie wprowadzać zamętu w głowach dzieci”. Trochę jest dla mnie nie zrozumiała ta wypowiedź ale niestey taką mamy rzeczywistość w nauczaniu początkowym.
26 mar 2014 o 18:25
@ Izabela
Niestety, ale ów nauczyciel już w tej chwili miesza uczniom w głowach, utożsamiając głoski z literami. Pomijam już fakt, że wpajanie uczniom fałszywej wiedzy jest naganne w każdym wypadku. Owszem, można pewne rzeczy upraszczać, ale tylko w rozsądnych granicach. Nie wiem tylko, czy przypadkiem tego typu nauczycielska praktyka nie idzie z góry. Należy jednak powiedzieć jasno: jakakolwiek dydaktyczna ściema, czyli przekazywanie atrapy wiedzy, jest szkodliwa dla całej edukacji. Polecam nauczycielowi opowiadanie Mrożka pt. Słoń.
26 mar 2014 o 10:35
Chciałem się jeszcze podzielić jedną ciekawostką. Córka, gdy nauczyła się liter (ale bez znajomości pisowni całych wyrazów), zapisywała wyrazy fonetycznie np. Aśa, Kaśa. Czyli w sposób, który mnie – osobie już indoktrynowanej latami edukacji – nie przyszedłby do głowy. Wtedy zacząłem się zastanawiać, czy jej sposób zapisu nie jest lepszy niż obowiązujący – Asia, Kasia.
3 kwi 2014 o 21:32
Dzień dobry.Proszę o rozwiązanie pisowni wielkich i małych liter – ks.kardynał Stefan Wyszyński w środku zdania. Czy taka pisownia, czy wszystko wielkimi literami?
4 kwi 2014 o 9:32
Nie jest to najlepsze miejsce na takie pytanie. Lepiej już je było zadać tutaj.
Nie ma sensu nadużywanie wielkich liter w takich wypadkach. Niech będzie tak, jak jest, tylko ze spację po skrócie ks.
Nie dziwię się jednak pytaniu. Autorzy publikacji związanych z Kościołem (ale nie tylko oni…) mają nieznośną manierę pisania wszystkiego, co się da, wielkimi literami. Gdyby jednak tym tytułem zwrócić się do samego adresata, można by zastosowanie wielkich liter uzasadnić.
7 kwi 2014 o 14:08
Dzien dobry,
czy w wyrazie np. „cenny” bedzie 5 glosek czy 4 gloski?
13 kwi 2014 o 9:01
@ Ula
To zależy od wymowy, gdyż można podwojoną spółgłoskę n wymówić starannie jako dwie głoski, ale można też przeciągnąć jej artykulację na jednym zwarciu narządów mowy – wówczas dwie głoski zostaną zrealizowane jako jedna.
@ Alka
„J” faktycznie zmiękcza głoskę poprzedzającą, ale zawsze jest też samodzielną głoską. Mówimy przecież abstrakc`ja, a nie *abstrakća.
12 kwi 2014 o 14:33
A wyraz abstrakcja ile ma głosek? Czy poprawne jest, ze ma 10 liter, a głosek 9. I J pełni funkcje zmiękczenia c?
10 maj 2014 o 21:33
Dzień dobry,
prosiłabym o rozwianie wątpliwości dotyczących zapisu wyrazów cis (rodzaj drzewa) i cis (nuta). Czy dobrze rozumiem, że powinno się je zapisywać ć-i-s i c-i-s?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
12 maj 2014 o 16:10
@ pipoca
Oba wyrazy zapisuje się tak samo, ale różni je wymowa. W transkrypcji fonetycznej cis jako rodzaj drzewa zapiszemy ćis, a jako termin muzyczny c`is. Polecam artykuł Wymowa spółgłosek miękkich i zmiękczonych.
13 maj 2014 o 19:05
Bardzo proszę o pomoc, bo mam problem z wyrazem dzidziuś. Czy powinno się go zapisać w następujący sposób: dź-i-dź-u-ś?
13 maj 2014 o 22:38
@ Maja M.
Rozumiem, że chodzi o podział na głoski? Tak właśnie powinien on wyglądać.
16 wrz 2014 o 20:52
Jak podzielić wyraz wiadomości? Zrobiłabym to w ten sposób: wi-a-d-o-m-o-ś-ci Jednak słyszałam o takiej regułce, że samogłoska + i tworzą jedną spółgłoskę kiedy i ma sąsiadów samogłoski np. A-ni-a
Czy ta zasada jest dobra? Czy jak napiszę wyraz wiadomości tak jak powyżej to będzie zły zapis?
17 wrz 2014 o 21:50
Za tworzenie takich regułek powinni… nieważnie. Jak z dwóch samogłosek może powstać spółgłoska. Zamiast słuchać kompletnych ignorantów, radzę przeczytać powyższy artykuł…
w՚-a-d-o-m-o-ś-ć-i
Uzasadnienie w regułach przedstawionych w artykule.
20 wrz 2014 o 20:04
Mam pytanie czy wyraz Wieliczka ma 7 głosek? (w’-e-l-i-cz-k-a )
21 wrz 2014 o 10:48
@ anna
Tak
21 wrz 2014 o 20:25
dziękuję bardzo:)
26 wrz 2014 o 13:52
Witam Pana. Miło Pana czytać – że się tak wyrażę. Córka chodzi do pierwszej klasy, zaczynamy pracę z głoskami, podczas jej nauki zauważyłam iż sama popadam w wątpliwości, stwierdzając, że musi być jakaś zasada – jak do wszystkiego :)). I od razu trafiłam na Pana stronę. Serdecznie dziękuję za wiedzę tu przedstawianą, podziwiam jednocześnie Pana cierpliwość- nauczyciel ma się rozumieć.
Myślę, że jeszcze tu wrócę.
Pozdrawiam
27 wrz 2014 o 19:16
Witam
Mam problem z wyrazem : widelec
Ma 6 czy 7 głosek ?
29 wrz 2014 o 13:53
@tala
w`-i-d-e-l-e-c — 7 głosek
29 wrz 2014 o 15:11
Witam mam problem pani nauczycielka zadala mojemu synowi zebym nauczyla go podzialu wyrazów na gloski. Kto mi pomoże?
29 wrz 2014 o 17:47
Moja córka (szk. podst. czwarta klasa)miała podkreślić w wyrazach na tablicy wszystkie samogłoski. Popełniła podobno błąd, bo nauczycielka stwierdziła że „i” jeżeli pełni tylko funkcje zmiękczającą (ziemia, dzień), to nie jest samogłoską. Czy więc „i” jest samogłoską czy tylko bywa?
29 wrz 2014 o 21:16
@Krzysztof, Jaguś
Wszystko jest wyjaśnione w artykule.
30 wrz 2014 o 22:13
Gratuluję wspaniałej strony.
3 paź 2014 o 15:25
Dzien dobry,jestem Natalka
k-w’-a-c’-a-r-n’-a (kwiaciarnia)
c’-a-s-t-e-cz-k-o (ciasteczko)
i-m’-e-n’-i-n-y (imieniny)
Czy to jest poprawnie? Dziekuje
4 paź 2014 o 10:32
@ Natalka
Prawie.
k-w’-a-ć-a-r-ń-a (kwiaciarnia)
ć-a-s-t-e-cz-k-o (ciasteczko)
i-m’-e-ń-i-n-y (imieniny)
Poprawki dotyczą wymowy (a tym samym oznaczania w nawet uproszczonym zapisie fonetycznym) zmiękczonych głosek c i n. Szczegóły w artykule Wymowa spółgłosek miękkich i zmiękczonych
4 paź 2014 o 12:22
Bardzo dziekuje.Mialam z tym duzo klopotu.Pani od j.polskiego
napisala ze nie umiem dzielic na gloski i poprawila na:
k-wi-a-ci-a-r-ni-a , ci-a-s-t-e-cz-k-o , i-m-i-e-n-i-n-y
Czy tak tez jest poprawnie? IV klasa podst.
4 paź 2014 o 12:54
@ Natalka
Tak też jest poprawnie, jeśli mówimy o IV kl. SP. Zapis, którym ja się posługuję, naśladuje zapis fonetyczny (ale tylko częściowo).
Gdybym ja dostał do oceny podział, jaki przedstawiła Pani poprzednio, stwierdziłbym raczej, że autorka nie tylko umie dzielić wyrazy na głoski, ale nawet zauważa zmiękczający wpływ i, tylko nie zna niuansów zapisu fonetycznego, co nie wpłynęłoby na moją pozytywną ocenę pracy. Uważam, że nauczycielka skrzywdziła Panią, zapewne z powodu przywiązania do jednego ze sposobów zapisu – bardzo uproszczonego i mniej wartościowego niż ten, którym się Pani posłużyła.
4 paź 2014 o 13:11
Jeszcze raz dziekuje.Bardzo mi Pan pomogl.Teraz moge porozmawiac z Pania i poprzec sie Pana opinia.Mysle ze Pani polonistka zmieni zdanie i ocene.Pozdrawiam (niby nic takiego,a tyle klopotu)
5 paź 2014 o 10:42
A jaką funkcję pełni „i” w słowie iloraz?
5 paź 2014 o 15:16
@ B_kujpom
Głoski. Przecież wyjaśniałem to w artykule…
7 paź 2014 o 19:05
Dzien dobry Jeszcze raz poprosze Pana o opinie bo znowu mialam problem z gloskami,i juz mam metlik w glowie.Mialam wyrazy do podzialu na gloski i napisalam tak:
u-cz-e-l-ni-a , cz-a-p-e-cz-k-a , li-pi-e-c , p-rz-e-j-ś-ci-e , pi-a-ni-s-t-a , li-cz-b-y , g-rz-e-bi-e-ń Czy dobrze bo juz sama nie wiem.
Z tata zrobilismy to tak:
u’-cz-e-l-ń-a , cz-a-cz-k-i , l’-i-p’-e-c , p-rz-e-j-ś-ć-i-e
p’-a-ń-i-s-t-a , l’-i-cz-b-y , g-rz-e-b’-i-e-ń Pozdrawiam
12 paź 2014 o 17:23
@ natalka
u-cz-e-l-ń-a, cz-a-p-e-cz-k-a, l’-i-p’-e-c, p-rz-e-j-ś-ć-e, p’-a-ń-i-s-t-a, l’-i-cz-b-y , g-rz-e-b’-e-ń
16 paź 2014 o 22:20
Dobry wieczór
Mój problem dotyczy również głosowania a mianowicie układania modeli głoskowych (białe, czerwone i niebieskie nakrywki) w kl. 1. Zgodnie z zasadami, które Pan umieścił w artykule (funkcje głoski i) w wyrazie np pionek jest 5 głosek, miotła – 5 głosek, kwiatek – 6 głosek. Według powyższego jeżeli dziecko głosuje p-i-o-n-e-k, m-i-o-t-ł-a i układa 6 nakrywek białych, i 3 czerwone- samogłoski i 3 niebieskie spółgłoski – mam to uznać za błąd? Bardzo proszę o pomoc – wskazówki metodyczne. Dziękuję. Świetna strona.
19 paź 2014 o 20:22
@ asiota1
Rzecz dotyczy edukacji wczesnoszkolnej, a ja nie jestem specjalistą w tym zakresie, więc nie chciałbym niczego sugerować. Dlaczego? Dlatego że z jednej strony mamy do czynienia ze sposobem łatwiejszym, służącym rozpoznawaniu spółgłosek i samogłosek, jednak mogącym ostatecznie powodować przyswajanie niewłaściwych nawyków, z drugiej zaś strony z metodą poprawną merytorycznie, lecz niekoniecznie dopasowaną do możliwości poznawczych dzieci. Dlatego ta metoda kolorowania liter zawsze budziła u mnie mieszane uczucia.
19 paź 2014 o 20:41
Witam. Chciałabym wiedzieć, jakie są różnice jakościowe w wyrazach rzeka i krzak oraz kura i góra. ?
19 paź 2014 o 21:21
Zbyt ogólne pytanie, ale domyślam się, o co może chodzić. W pierwszej parze zapewne chodzi o rz. W wyrazie krzak jest ono realizowane jako sz (zob. Udźwięcznienia i ubezdźwięcznienia głosek, a w rzeka jako ż. W drugiej parze dotyczy to pary głosek k – g. W obu wypadkach rzecz dotyczy kategorii dźwięczności. Odsyłam do artykułu Podział głosek polskich
22 paź 2014 o 0:04
Witam.
Proszę o podpowiedź co do podziału wyrazu tornister na głoski- czy forma t-o-r-n’-i-s-t-e-r czy t-o-r-n-i-s-t-e-r jest właściwa? ( synteza fonemowa wyrazu w przedszkolu-ćwiczenie z zakresu Co to za słowo??? Z góry dziękuję,zagłębiona w lekturę Pańskich artykułów.
22 paź 2014 o 21:01
@ milunia
t-o-r-ń-i-s-t-e-r
W tym słowie nie jest wymawiane n, lecz ń, które pod względem fonologicznym jest odrębnym fonemem i ma inne cechy – n jest przednio-, a ń środkowojęzykowe.
8 sty 2015 o 19:07
Witam serdecznie,
Mam pytanie o słowo „świeczka” i jego podziale na głoski. Czy „i” jest tu tylko zmiękczeniem i jako, że występuje przed samogłoską to nie jest samo w sobie głoską? Ja je jednak słyszę w tym wyrazie. Z góry dziękuję.
12 sty 2015 o 22:33
@ Małgosia
Litera i jest tu tylko zmiękczeniem. To, co Pani może słyszeć, to tzw. jota, pojawiająca się przy asynchronicznej wymowie zmiękczeń. Polecam artykuł Wymowa spółgłosek miękkich i zmiękczonych
14 sty 2015 o 9:12
Bardzo dziękuję.
14 lut 2015 o 20:39
Witam proszę serdecznie o podział wyrazu „podniósł” na głoski
3 mar 2015 o 19:01
Witam!
Czy jest takie słowo w języku polskim, w którym jest udźwięcznienie POSTĘPOWE?
3 mar 2015 o 19:34
@ Sikora
Nie. Wszystkie udźwięcznienia mają charakter wsteczny.
Udźwięcznienia i ubezdźwięcznienia głosek
10 mar 2015 o 23:10
Cieszę się że znalazłam ten blog. Dziękuję Panie Łukaszu.
Takie elementarne podstawy gramatyki i ortografii są niesamowicie potrzebne do przypomnienia nauczycielom w edukacji wczesnoszkolnej.
Ja skorzystałam.
15 mar 2015 o 20:38
Dobry wieczór,
Ć, ń, ś, ź piszemy przed spółgłoskami, a si, ni, zi przed samogłoskami. A czy takie wyrazy jak sikorka, zima, nitka itp. gdzie jest odstępstwo od tej reguły można nazwać je wyjątkami?
15 mar 2015 o 22:37
@ asiota1
Trudno w tym wypadku mówić o odstępstwie. Po prostu i pełni tutaj podwójną funkcję — i głoski, i zmiękczenia. Z tego wynika taka pisownia. Chodzi o to, że i nie jest w zapisie podwojone? Nie powiela się go, gdyż byłoby to sztuczne i nienaturalne.
Zasada, którą podałem, ma ułatwić przyswojenie pisowni i pod tym względem jest funkcjonalna, gdyż nikt pod jej wpływem w pisowni tych wyrazów nie użyje zmiękczenia diakrytem.
23 mar 2015 o 9:29
Dzień dobry Panu,
1.Uprzejmie proszę o ustosunkowanie się do poniższego wpisu, który znalazłam na jednej ze szkolnych stron internetowych: „Jeśli spółgłoska miękka występuje przed inną spółgłoską, wtedy tworzy dwie głoski,
np. dzik, konik, głoskujemy: dz-i-k, k-o-n-i-k”.
Czy w tych dwóch przypadkach podział na głoski nie powinien wyglądać następująco: dź-i-k oraz k-o-ń-i-k?
2. W kilku wymienionych przez Pan przypadkach w podziale na głoski gdzie słyszalna jest głoska „sz” w wyrazie, pisze Pan „rz” np. podział na głoski wyrazu chrząszcz – podaje Pan: ch-rz-ą-sz-cz – nie dorównuję Panu w wiedzy polonistycznej, słyszę jednak głoskę „sz” po głosce ch, czy może Pan wytłumaczyć ten podział.
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź,
25 mar 2015 o 22:54
@ Maggi
Dla mnie zacytowana formułka jest niezrozumiała. Jeśli zaś chodzi o podział, to we wszystkich budzących Pani wątpliwości wypadkach problem polega na tym, czy stosujemy zapis maksymalnie zbliżony do fonetycznego, czy bardziej zbliżony do mocno ułomnej, jednak bliższej wyobraźni uczniów praktyki szkolnej. Gdybym chciał użyć rzetelnego, profesjonalnego zapisu fonetycznego, musiałbym wymowę niektórych wyrazów zapisać jeszcze inaczej.
14 kwi 2015 o 13:15
Witam!
Proszę o pomoc w rozwiązaniu problemu… Otóż jednym z zadań mojego syna było narysowanie przedmiotów, których nazwa kończy się DWUZNAKIEM „ZI”… Zostawiliśmy to miejsce nieuzupełnione, wychodząc z założenia, że takie wyrazy nie istnieją… Jeśli kończą się literami „zi” – to „zi” nie jest w tym miejscu dwuznakiem… „I” jest tutaj zmiękczeniem i samogłoską… Syn dostał „minusa”… Kto ma rację?
Proszę o odpowiedź..
Pozdrawiam. Betty
14 kwi 2015 o 20:03
@ Betty
Dwuznak to dwie litery oznaczające jedną głoskę. Zi na końcu wyrazu nie jest dwuznakiem, więc wyrazy, których wymagano w poleceniu, nie istnieją. Następnym razem zamiast stawiać kreskę, proponuję zamieścić w wyznaczonym miejscu stosowne wyjaśnienie. Wtedy nie będzie niedomówień.
15 kwi 2015 o 9:02
Dziękuję! 🙂
23 kwi 2015 o 9:00
Proszę o pomoc w głoskowaniu wyrazu dźwięk. Córka w ćwiczeniach ma podane dź/wi/ę/k. Dlaczego w tym przypadku „wi” jest głoską?
25 kwi 2015 o 18:24
@ toja
Dlatego, że i jest tylko znakiem zmiękczenia, nie głoską, czyli słyszalnym dźwiękiem. Wyjaśniałem to w artykule.
26 kwi 2015 o 18:12
ja z córką I klasa mamy problem z dwuznakami.
Czy:
-„si”-w wyrazie Grzesia,
-„si”-w wyrazie siedzą,
-„ci”-w wyrazie pyszności, to dwuznaki?
26 kwi 2015 o 19:12
@ ania80_xl
W pierwszych dwóch przykładach tak, są to dwuznaki oznaczające głoskę ś, jednak w ostatnim i jest słyszalne, więc są tam dwie głoski: ć oraz i
26 kwi 2015 o 20:43
Nie wiem,jak Nauczyciele w I klasie szkoły podstawowej,to interpretują, bo dedukując z polecenia do zadania,wnioskuję,że dzieci mają za dwuznak traktować tylko:cz,sz,rz,ch,dz,dż,dź.
28 kwi 2015 o 22:07
@ ania80_xl
Niestety, jest to bardzo możliwe.
5 maj 2015 o 15:07
Dzień dobry,
Mam pytanie i bardzo proszę o pomoc. W wyrazie ziemia będzie 4 głoski: zi-e-mi-a czy 5 głosek zi-e-m-i-a (wg tej reguły jeżeli i stoi przed samogłoską to nie oznacza samodzielnej głoski – to wyrazie ziemia powinno być 4 głoski) bo w elementarzu jest 5 głosek i obok jest wyraz Kazio który ma 4 głoski?
A może to jest uzależnione od tego że wyrazie ziemia głoska i (druga) jest dokładnie słyszana i wymawiana i dlatego jest 5 głosek w tym wyrazie?
5 maj 2015 o 17:44
@ asiota1
Prawdopodobnie autor podręcznika założył asynchroniczną artykulację miękkiego m. Temat rozwinąłem w artykule Wymowa spółgłosek miękkich i zmiękczonych
5 maj 2015 o 18:27
Czyli ziemia może mieć 4 lub 5 głoesk i obydwie formy są poprawne?
W przypadku ucznia I klasy szkoły podstawowej mam uczyć że wyrazie ziemia jest 4 głoski czy 5 głosek?
8 maj 2015 o 17:37
@ asiota1
Można tak powiedzieć, gdyż wszytko zależy tu od indywidualnej wymowy. Osobiście uczyłbym, że są 4 głoski.
7 maj 2015 o 19:01
Proszę o pomoc w glosowaniu. W ćwiczeniach do klasy I mamy wyraz wiedźma, według mnie: wi-e-dź-m-a (w’-e-dź-m-a), a tu jedno wydawnictwo każe głoskować w-i-e-dź-m-a, drugie natomiast moją wersję. Niestety jestem jedyna z klas I-III z tą wersją. I co z tym zrobić?
8 maj 2015 o 17:52
@ Ivo
w’-e-dź-m-a
Nie trzeba bezkrytycznie trzymać się tego, co w podręczniku, bo zdarzają się błędy. Trzeba to tylko wyraźnie zaznaczyć uczniom, żeby wiedzieli, że jest inaczej, niż napisano, i nie myśleli, że nauczyciel źle uczy.
9 maj 2015 o 20:11
Bardzo dziękuję Panie Łukaszu, zgadzam się w 100%, pozdrawiam
20 cze 2015 o 9:46
Dlaczego używamy liter ó oraz u na oznaczenie tej samej głoski?
Dlaczego używamy ę oraz ą na oznaczenie samogłosek nosowych?
24 cze 2015 o 22:33
@ aaaaaa1
1. Obie te litery oznaczają tę samą głoskę, ale różne jest jej pochodzenie. Głoska oznaczana przez ó wykształciła się z długiego o (powstałego po zaniku jerów, ale to skomplikowana historia), które po zaniku iloczasu przeszło w u.Normalne u nie miało takich perypetii.
2. To też jest świadectwo historii. Pierwotnie istniały w polszczyźnie o i e nosowe (tak jak obecnie). Jednak w pewnym momencie ich wymowa ujednoliciła się do a nosowego. Po jakimś czasie a nosowe zanikło i w zależności od sąsiedztwa fonetycznego przechodziło w o lub e nosowe, z tym że niekoniecznie zmienione w ten sposób wyrazy wyglądały jak przed ujednoliceniem, gdyż w wielu miejscach nosówki się pozamieniały. Dziwne oznaczenie o nosowego (a z ogonkiem) jest pamiątką po tych przemianach, aczkolwiek trudno dokładnie powiedzieć, dlaczego to nielogiczne oznaczenie się utrwaliło.
W zasadzie wszystkie rozbieżności w zapisie głosek w polszczyźnie są świadectwem procesów historycznojęzykowych.
13 wrz 2015 o 14:18
Witam proszę o pomoc z wyrazami ozdoby i tablica ile mają głosek.
17 wrz 2015 o 11:35
Witam, a dlaczego porzeczka jest napisana przez 'ż’ ?
17 wrz 2015 o 23:37
@ kasia
Z tych samych powodów jak np. Niemiec zapisany jako ńem`ec (ten zapis powinien wydać się jeszcze bardziej „rażący”) — chodzi o wymowę. Rz wymawia się jako ż i to właśnie zaznaczyłem. Starałem się w miarę możliwości zbliżyć do zapisu fonetycznego, stąd kilka zapisów może wydać się osobom mniej świadomym błędnymi, np. dźeń. Gdybym chciał jes ich zapis.zcze bardziej zbliżyć się do zapisu fonetycznego, wyrazy te wyglądałyby jeszcze dziwniej i mało kto potrafiłby zinterpretować.
18 wrz 2015 o 16:58
Mam pytanie odnosnie tworzenia sylab przez „i” czy i tworzy tylko i wylacznie sylabe jak jest przed samogloska lub jak wystepuje samo???
Niebo – nie tworzy sylaby??
Boisko- tworzy?
Niedziela- nie tworzy??
Pisali – pierwsze tworzy i drugie tez???
19 wrz 2015 o 21:46
@ Anna
Zgadza się.
20 wrz 2015 o 11:02
„Jeżeli litera i występuje przed spółgłoską lub na początku albo na końcu wyrazu, oznacza samodzielną głoskę (ale jednocześnie zawsze jest znakiem zmiękczenia poprzedzającej ją spółgłoski).” Moje pytanie. W jaki sposób i na początku wyrazu zmiękcza poprzedzającą ją spółgłoskę? Córka w podręczniku do 4 klasy ma napisane, że i może oznaczać samogłoskę, być znakiem miękkości spółgłoski i jedno i drugie. Czyli 3 funkcje…
20 wrz 2015 o 18:56
@ Ola
Nie. Dwie funkcje. Może być zmiękczeniem, samodzielną głoską albo pełnić obie funkcje jednocześnie. Pełnienie dwóch funkcji jednocześnie nie jest jednak pełnieniem żadnej trzeciej funkcji.
23 wrz 2015 o 21:54
Mam pytanie dotyczące słyszalność i. Jeżeli dziecko w wyrazie niedziela słyszy i przez co z 6 głosek zaznaczy głosek 8 czy popełnia błąd czy nie?
Czy słyszalność i ma znaczenie przy poprawności głoskowania?
23 wrz 2015 o 22:42
@ Dawid
Akurat w tym wyrazie nie może słyszeć i, nawet jotacja w nim nie powinna wystąpić, gdyż ń i dź nie są wymawiane asynchroniczne.
28 wrz 2015 o 22:23
linijka-ile ma głosek????
7 paź 2015 o 17:55
proszę o pomoc-le wyrazy maja głosek:
cisza,siedzieli,zdanie,pisali,pięć,niedziela,boisko,piłka,biegnie,strzelił
22 paź 2015 o 18:29
A jak z tą porzeczką :)?
23 paź 2015 o 20:19
@ major
Chodzi o pisownię, gdy wyjaśniam wymowę tego wyrazu? Wyjaśniałem to już w jednym z poprzednich komentarzy.
11 lis 2015 o 18:39
Proszę podzielić na głoski wyraz: jarzębina i żołędzie.
13 lis 2015 o 21:49
Dziękuję za artykuł. Fantastycznie, jasno Pan wyjaśnił zasady. Jestem mamą zerówkowicza i takie przypomnienie czegoś z czego przeciętny człowiek nie korzysta się na co dzień jest bardzo cenne.
Mam tylko jedną wątpliwość i prosiłabym o wyjaśnienie.
We fragmencie Pisownia zmiękczeń napisał Pan:
„Wielu uczniów ma problemy z pisownią zmiękczeń, np. nie wiedzą, kiedy wybrać ś, a kiedy si. Zasada jest prosta i wynika z reguły podanej powyżej:
Jeśli spółgłoska miękka występuje przed samogłoską, jej miękkość oznaczamy za pomocą litery i.
Jeśli spółgłoska miękka występuje przed inną spółgłoską, jej miękkość oznaczamy kreseczką.”
Jak ta druga zasada ma się do wyrazów zima i dzik podanych przez Pana we fragmencie wcześniejszym I – zmiękczenie czy głoska? W końcu nie piszemy źma, dźk.
23 lis 2015 o 21:00
Bardzo proszę o odpowiedź, ile głosek jest w wyrazie „zwierzę”? wg mnie 5, a wg nauczycielki mojej córki jest 6.Twierdzi Ona, że powinniśmy policzyć „i”
czy nie obowiązuje tu przypadkiem zasada, że i występuje przed samogłoską, więc jest znakiem zmiękczenia?
Z góry dziękuję i serdecznie pozdrawiam
24 lis 2015 o 10:14
@ ZuzannaHop
W uproszczonym zapisie fonetycznym podzielimy ten wyraz: z-w`-e-ż-e. Wychodzi 5 głosek i inaczej się tego policzyć nie da. W tej pozycji i jest tylko znakiem zmiękczenia, nie głoską.
15 gru 2015 o 15:24
Bardzo proszę o pomoc , ile głosek mają wyrazy : wanna, panna , inny. Z góry dziękuję.
17 lut 2016 o 13:45
ile głosek ma dźwięk i czajnik?
22 lut 2016 o 16:21
Proszę o informacje ile głosek ma wyraz PIESEK?
Uczyłam się wg powyzszych zasad i napisałam 5 głosek, ale na klasówce przekreslono mi i napisano 6 głosek, więc juz nie wiem, czy czegoś nie rozumiem…
pzdr
24 lut 2016 o 14:22
@ kolczyk14
Zasadniczo wyraz ten ma 5 głosek, chyba że jest wymawiany z jotacją — wtedy ma ich 6. Jotacja nie jest jednak ani wzorcowa, ani konieczna. W świetle opisów gramatycznych wyodrębnienie 5 głosek wydaje się lepsze, jednak w ujęciu opisowym wszystko zależy od wymowy danej osoby.
24 lut 2016 o 22:15
Witam. Serdecznie proszę o podzielenie wyrazu bielusienki na głoski. Dziękuję .
28 lut 2016 o 12:16
Witam
Nie jestem pewna według artykułu wyraz Ziemia ma 5glosek.Zgadzasie
28 lut 2016 o 18:42
@ ewko
ź-e-m`-a — 4 głoski.
1 mar 2016 o 11:40
Witam,
Z artykułu zrozumiałam, że „zima” to 4-ry głoski, jednak nasza Pani od edukacji wczesnoszkolnej twierdzi, że 3głoski. Czy może Pan potwierdzić jak jest i wskazać literaturę która mówi na ten temat podając konkretne przykłady.
1 mar 2016 o 18:17
@ nemira
O ile można się spierać o liczbę głosek w niektórych wyrazach, to w wyrazie zima głoski są 4 i nie da się tego inaczej rozstrzygnąć. Głoska i jest w tym wyrazie wyraźnie słyszalna. Rozstrzygnie to pierwszy lepszy podręcznik do gramatyki lub fonetyki, bo to jest podstawowa wiedza…
5 mar 2016 o 20:43
W wyrazie np. mamusia jest 6 głosek i 7 liter, 3 czy 4 samogłoski? Moja koleżanka polonistka twierdzi, że 4, bo ,,i” mimo iż jest zmiękczeniem nie straciło pozycji samogłoski. Wg niej mamusia to 6 głosek, 7 liter, 4 samogłoski.
11 mar 2016 o 18:37
@ Maria
m-a-m-u-ś-a – 6 głosek
Przecież tego i w ogóle w tym wyrazie nie słychać, więc jak może być jakąkolwiek głoską?
7 mar 2016 o 16:40
Ile głosek występuje w słowach obiecanki cacanki
15 kwi 2016 o 13:05
Nasiona, ziemniaki, kuchnia – ile jest głosek w tych wyrazach i jak to wytłumaczyć? Proszę o pomoc bo są to wyrazy z wczorajszego sprawdzianu dla klas trzecich. Dziękuję za pomoc i pozdrawiam.
18 kwi 2016 o 20:24
nasiona to 6 głosek( si jest 1 głoską), 7 liter, 3 sylaby
ziemniaki to 7 głosek( si,ni liczy się po 1 głosce si,ci to zmiękczenie) 9 liter, 3 sylaby
kuchnia to 5 głosek( ch,ni to po 1 głosce), 7 liter, 2 sylaby
Głoskę słyszę i wymawiam, literkę widzę i piszę
Mówimy n-a-si-o-n-a, piszemy n-a-s-i-o-n-a itd.
24 kwi 2016 o 19:58
Witam,
moje dziecko ma teraz głoski w szkole, więc szukam w zakamarkach pamięci pozostałości po swojej edukacji. Dużo czasu minęło, ale jestem prawie pewien, że mnie uczono, iż nie ma głosek d’ i r’. Coś się zmieniło w nauczaniu/fonetyce czy pamięć mnie zawodzi?
26 kwi 2016 o 17:49
@ Totmes
Dlaczego miałoby ich nie być? Są konteksty fonetyczne, w których występuje zmiękczenie tych głosek.
26 kwi 2016 o 5:17
nikt do tej pory nie zwrócił uwagi na wyrazy pokroju „walii”, „japonii” itp. — czy mógłby Pan naświetlić w jaki sposób należy je dzielić na głoski i sylaby?
np. „w-a-l’-i-i” oraz „j-a-p-o-n’-i-i”, czy raczej „w-a-l’-j-i” oraz „j-a-p-o-n’-j-i”?
a jeśli chodzi o sylaby: „wa-li-i” oraz „ja-pon-i-i”? (widzę tu pewną możliwość niekonsekwencji)
podobnie: co z wyrazem „dania” (w duchu poprzednich pytań: jako kraj, a nie potrawa)?
w razie możliwości chciałbym zapytać omówienie wariantów wymowy synchronicznej i asynchronicznej.
z góry dziękuję
26 kwi 2016 o 17:59
@ bezimienny
Są tu możliwe różne warianty wymowy. Podwojone „i” wymawia się rzadko. Znacznie częściej występuje tu „j”, wydłużone „i”, czasami pojedyncze „i”. To artykulacyjnych przyzwyczajeń danej osoby.
26 kwi 2016 o 21:18
@Łukasz Rokicki
Poczułem się wywołany do odpowiedzi :), dlatego poszperałem trochę po sieci i znalazłem stronę polonistki http://mediana28.blogspot.com/2014/01/co-trzeba-umiec-z-fonetyki.html, która chyba uczyła się podobnie jak ja, ponieważ w p.6 pomija głoski d’ i r’. Jestem laikiem, ale jakbym miał uzasadniać, to bym powiedział, że historycznie r’ przeszło w rz, a w zapożyczeniach np. akwarium, to wyraźnie słychać rj a nie ri. Podobnie d raczej nie słychać di tylko dj np. diament i jakbym miał dzielić na głoski zgodnie z zasadą, że „głoski mówimy i słyszymy”, to bym zapisał d-j-a-m-e-n-t.
26 kwi 2016 o 22:00
@ Totmes
Owszem, zmiękczenie tych głosek ma miejsce w wyrazach zapożyczonych – o historii „r” Pan wspomniał, a „d” przeszło w „dz”. Jeśli chodzi o wymowę, to zwykle występuje w tego typu wyrazach jotacja, ale rzecz w tym, że nie zawsze, bo różne osoby mogą te miejsca wymawiać inaczej. Wiem, że są podziały, które uwzględniają te miękkie warianty. I chyba należy je uwzględniać, bo możemy je usłyszeć w wyrazach dinozaur, didżej, ring, riposta, risotto, disco polo. Jest takich wyrazów więcej.
26 kwi 2016 o 22:24
Dziękuję za wyjaśnienie. Podane przez Pana przykłady wyrazów są faktycznie przekonujące.
3 maj 2016 o 17:40
A słowo korzenie ile ma głosek?
5 maj 2016 o 3:30
z przedstawionego wyjaśnienia rozumiem, że prawidłowe są głoskowania „w-a-l-j-a” i „j-a-p-o-ń-j-a”? zastanawia mnie wyraz „dania”, który głoskować można (przynajmniej wg mnie) na dwa sposoby zależnie od znaczenia: „d-a-ń-a” (potrawy) oraz „d-a-ń-j-a” (kraj).
zagadka dla czytelników: czy znają inne wyrazy o tego rodzaju podwójnym czytaniu? (ta sama pisownia, inne głoskowanie) sam przytaczam inny znany mi przykład: „tarzanie” (wołacz imienia i nazwa czynności)
23 maj 2016 o 21:27
@ bezimienny
Przykład z Tarzanem/tarzaniem ciekawy. Jeśli chodzi o Walię i Japonię, to niektórzy wymawiają nj, a niektórzy po prostu ń. Jeśli zaś chodzi o wyraz dania, to coś jest na rzeczy, przynajmniej u wielu osób.
17 maj 2016 o 13:32
ś-i-k-o-r-k-a tak jest
17 maj 2016 o 15:26
W wyrazie wiedźma jest 5 głosek?
23 maj 2016 o 21:38
@ Marysia
Tak.
30 cze 2016 o 20:42
Panie Łukaszu napisał Pan, że nie ma żadnego polskiego wyrazu, w którym głoska miękka symbolizowana literą ć, ń, ś, ź lub dwuznakiem dź poprzedzałaby samogłoskę. A jak to jest z wyrazem „zadośćuczynienie”, gdzie po „ć” występuje „u”? Pozdrawiam serdecznie.
12 lip 2016 o 9:36
@Jacek
Dobrze Pan to wypatrzył. Mamy tu do czynienia z pewnym wyjątkiem, który zresztą bardzo łatwo wyjaśnić. Otóż mamy tutaj do czynienia z tzw. zrostem. Tutaj dwa odrębne wyrazy zrosły się w jeden i stąd taka sytuacja ortograficzna.
5 paź 2016 o 11:52
Ile głosek ma słowo cisza???
9 paź 2016 o 20:57
@ AS
4
ć-i-sz-a
20 lis 2016 o 9:41
Bardzo proszę o wyjaśnienie pojęcia samogłoska i spółgłoska dla uczniów klasy I. Ja tłumacze to w taki sposób: – gdy wymieniamy samogłoskę, słyszymy tylko jedną głoskę,np. a.
– przy wymienianiu spółgłoski słyszymy obok wymawianej głoski jeszcze inny dźwięk , np. l m.
Czy to jest prawidłowe ???
I jak to się ma do nauki czytania?
28 lis 2016 o 8:14
@ aga
Zasada zasadą – dobra, ale uczniowie niekoniecznie pojmą, zwłaszcza jeśli mają słuch przytępiony od mp3. Po spółgłosce wymawianej w izolacji słyszymy najczęściej „y”
Jak się to ma do nauki czytania. Przykro mi to pisać,ale nijak, a niektórym uczniom tylko sprawia kłopoty… Tyle żenie mam pomysłu, jak tego uniknąć.
10 gru 2016 o 21:40
Witam. Uczę dzieci , że w wyrazie wiewiórka jest 7 głosek, Ostatnio jedna z matek zarzuciła mi , że wprowadzam dzieci w błąd.Twierdzi że jest tych głosek 9. Od 1 klasy uczę wymawiać spółgłoski krótko, wydłużać pozwalałam samogłoski.Jak mam się odnieść do tego?Bo rzeczywiście zapis fonetyczny wiewiorka – jak policzymy da nam 9 głosek. Czy obie odpowiedzi będą prawidłowe – 7 i 9?
17 gru 2016 o 16:49
@ iwa
Proponuję poprosić matkę o przedstawienie jakiegoś wiarygodnego źródła, które poparłoby jej stanowisko Jest tu 7 głosek. Niektórzy jednak po i dodają jotę, ale traktowałbym to raczej w kategoriach osobniczej wymowy.
1 lut 2017 o 15:26
Matka napisała do profesora Rocławskiego i dostała
taką odpowiedz:
Szanowna Pani tak długo będziemy się dziwić,jak długo
nauczycielki nie będą miały elementarnej wiedzy z zakresu
fonetyki,fonologii,ortofonii. Wiemy,ďż˝źe wśrďż˝łd
językoznawcďż˝łw nie ma zgody i część(coraz mniejsza) ciągle tkwi
w poglądach fonologicznych sp. prof. Z.Stiebera. Wielu wybitnych
językoznawcďż˝łw przyjmuje system fonologiczny wspďż˝łłczesnego
języka polskiego, gdzie nie ma fonemďż˝łw tzw miękkich wargowych :p`
b` m` f` w` . Te fonemy są zaś u Z. Steiebera. Jestem autorem pracy pt:
Palatalność. Teoria i praktyka,gdzie uzasadniam funkcjonowanie systemu
fonologicznego składającego się z 37 fonemďż˝łw : i y e a o u ę ą
j ł r l m n ń f w s z ś ź sz ďż˝ź ch c dz ć dź cz dďż˝ź p b t
d k g . Nauczycielka powinna uznać za porawny zapis,ktďż˝łry Pani
podaje. Sprawdziliśmy,jak dzieci dzielą wyrazy z tzw. wargowymi miękkimi
. Trudno spotkać podział,gdzie nie byłoby j (pjasek, bjały, mjasto,
ofjara, wjejski, (wjewjurka)
Przykro przeczytać o nauczycielach że nie mają elementarnej wiedzy…
> >
> > Serdecznie pozdrawiam Bronisław Rocławski
Pozdrawiam- nauczyciel Edukacji wczesnoszkolnej
> >
> >
8 lut 2017 o 13:15
@ iwa
Cóż, odpowiedzi p. profesora można wiele zarzucić.
Przede wszystkim, jak sam zauważa, wśród językoznawców nie ma zgody. Profesor trzyma się, jak widać, dziedzictwa szkoły krakowskiej. Stworzony tam system jest spójny pod warunkiem, że nie znajdzie się ani jeden użytkownik języka polskiego, który fonemy głoski wargowe miękkie wymawia bez protezy spółgłoskowej. Jeżeli znajdzie się chociaż jeden, który te głoski wymawia czysto, cała teoria chwieje się od samych fundamentów. System tzw. szkoły warszawskiej nie ma takiego słabego punktu. Ale to najmniej ważne. Ważniejsze jest, że skoro językoznawcy nie są zgodni, to nie można pisać, że ktoś, kto postępuje zgodnie z metodologią uznaną przez część autorytetów, nie ma elementarnej wiedzy! To rażące nadużycie i przejaw buty, której rzetelni naukowcy powinni się wystrzegać. Znajdzie się wielu, którzy system p. profesora poddadzą krytyce, a to, że jest on nowszy, nie znaczy, że jest lepszy…
Jeszcze ważniejsze jest coś innego. Nie wiem, czy celowo, czy przypadkowo, ale p. profesor myli podstawowe pojęcia! Dlaczego? Problem dotyczy nie systemu fonemów, a systemu głosek! Chodzi o materiał z zakresu fonetyki, nie fonologii. A to zasadnicza różnica, gdyż głoski są realnie wymawianymi dźwiękami, a fonemy pewnymi abstraktami. Podziału wyrazów na fonemy w szkole się nie uczy, uczy się podziału na głoski. Tego Pani wymagała, więc ta część cytowanej odpowiedzi nie ma większego związku z tematem. Głoski są realnymi realizacjami fonemów, a fonemy mogą mieć warianty, np. twarde i miękkie. W związku z tym, to czy jakaś głoska ma status fonemu czy go nie ma, jest w praktyce nieistotne! Głoski to żywioł mowy żywych ludzi, a fonemy to naukowe abstrakty stworzone na potrzeby akademickich rozważań! Głoski istnieją niezależnie od tego, czy mają status fonemu czy nie, i niezależnie też od tego powinny być jednakowo traktowane.
Ostatni „argument” to już zupełne nieporozumienie. To tak, jakby na podstawie pisania przez dzieci wyrazów mówić o ortografii. System głosek polskich ustalono w oparciu o narzędzia naukowe, takie jak RTG, palatogramy, analiza spektrum dźwiękowego, a nie tego, co na ten temat sądzą dzieci! Jeśi współczesna szkoła opiera się na takich kryteriach…
A teraz do rzeczy. Krytyka stanowiska p. profesora nie jest krytyką jego osoby ani też nie znaczy, że całościowo odmawiam mu racji. Jak sam napisałem, praktyczne realizacje fonetyczne różnych wyrazów mogą się różnić w zależności od środowiska, w jakim obraca się użytkownik, wykształcenia, wieku, właściwości anatomicznych narządów mowy i innych czynników. Dotyczy to nie tylko spółgłosek zmiękczonych, ale także nosówek, podwajania głosek itd. Wiele osób po spółgłoskach przedniojęzykowych zmiękczonych dodaje protetyczną jotę, przy czym często nie jest to czysta głoska. Jeśli takie realizacje się zdarzają, ich zapisy są do uznania. Dlatego osobiście uznałbym w tym momencie zapis uczennicy. Nie znaczy to jednak, że uczenie dzieci w sposób, w jaki Pani to robi, jest błędem lub świadczy braku wiedzy. Nie jest błędem i jest zgodne z ugruntowaną wiedzą podzielaną przez wielu fachowców. A to, że środowisko jest w tej kwestii podzielone, nie powinno godzić w uczniów ani nauczycieli. Dodam, że językoznawcy wcale nie są też zgodni co do kryteriów wyodrębniania części mowy. Są w tym zakresie różne propozycje, a każda z nich ma mocne podstawy. Czy znaczy to, że któraś jest błędna?
Podsumowując, zarzut, że wprowadza Pani dzieci w błąd, jest krzywdzący i nieprawdziwy. To, że można do tematu podejść w inny sposób, tego nie zmienia. Nauczyciel jednak nie jest w stanie, ucząc gramatyki, zapoznawać uczniów z różnymi teoriami, bo stworzy w ten sposób chaos. Co by było, gdyby uczyć uczniów 3 różnych szkół fonologicznych i tyluż kryteriów podziału części mowy? To nawet na studiach jest dla wielu dorosłych studentów prawdziwym wyzwaniem, a co dopiero mówić o dzieciach. Nie bez przyczyny mówi się o czymś takim jak gramatyka szkolna, która naprawdę nie wzięła się znikąd…
10 lut 2017 o 22:40
Bardzo Panu dziekuję za wyczerpującą odpowiedż. Pozdrawiam serdecznie.
6 mar 2017 o 15:28
Proszę o odpowiedź,ile sylab ma wyraz Paulina.
7 mar 2017 o 21:22
Czy wyrazy „dinozaur”, „”hipopotam”, „ciotka”, „hipochondryk” „gile” mają prostą budowę fonetyczną?
10 mar 2017 o 7:48
Da się jakoś prościej wytłumaczyć co to jest litera?
Pozdrawiam
B.
11 mar 2017 o 19:39
Witam. Mam problem z wyrazem śnieg. Wg zasady „Jeżeli litera i występuje przed samogłoską, nie oznacza ona głoski, lecz jest tylko znakiem zmiękczenia poprzedzającej ją spółgłoski.” wyraz ten powinien mieć 4 głoski? Dlaczego zatem ma 5? Chciałabym to wytłumaczyć dziecku.
16 mar 2017 o 19:41
@Gosia
ś-ń-e-g – 4 głoski są w tym wyrazie. Skąd wzięła Pani 5? 5 ma liter.
21 mar 2017 o 13:55
chsząszcz? Poważnie? CHSZĄSZCZ?
21 mar 2017 o 15:53
@ dies irae
Jak najbardziej poważnie! To uproszczony zapis wymowy (zapis specjalistyczny byłby dla wielu czytelników niezrozumiały). W tym wyrazie głoska ż (zapisywana tu jako rz) traci swą dźwięczność pod wpływem poprzedzającej ją głoski bezdźwięcznej.
Polecam artykuł Udźwięcznienia i ubezdźwięcznienia głosek.
24 kwi 2017 o 17:43
Bardzo dziękuję za ten artykuł 🙂
Dzięki Panu jestem w stanie wytłumaczyć mojemu trzecioklasiście jasno i logiczne o co chodzi z tymi głoskami. Jeszcze raz dziękuję i pozdrawiam.
8 maj 2017 o 10:35
Świetny artykuł. Precyzyjny i klarowny. Pozdrawiam!
8 maj 2017 o 10:38
A gdzie mógłbym znaleźć informacje na temat podziału głosek pod względem podobieństw w brzmieniu? Chodzi mi o zastosowanie tej wiedzy w budowaniu rymów.
8 maj 2017 o 17:36
@ dastro
Najgorszą rzeczą w tworzeniu poezji jest zdawanie się na zasady.
Jeśli chodzi o rymy, należy po prostu kierować się brzmieniem. Specjalistyczna wiedza nie jest tu do niczego potrzebna.
1 cze 2017 o 14:08
Prosze podać ile głosek jest w wyrazach żagiel,
holownik, tröjmasztowiec POZDROWIENIA
20 wrz 2017 o 17:44
🙂
24 wrz 2017 o 22:46
Słowo „zima” nie pasuje do zasady zmiękczania. Spółgłoska miekka występuje przed inna spółgłoską a pomimo to jest zmiękczona jako „zi” a nie „ź”
7 paź 2017 o 16:55
@ Norbert
Pasuje jak najbardziej pasuje. Spółgłoska miękka ź występuje przed samogłoską i i przez nią jest zmiękczana. Przecież to i jest tam wyraźnie słyszalne: mówimy zima, nie *źma.
26 wrz 2017 o 18:18
Witam. A ile glosek ma wyraz wietrzysko,bo wg tego co Pan napisał wychodzi że 8. Pani na klasówce syna poprawiła na 9. Proszę o wyjaśnienie.
7 paź 2017 o 16:58
@ Sylwia
Jest 8. Nauczycielka uwzględniła możliwą jotację po w, ale nie powinna uważać jej za jedynie słuszną, a tylko za jeden z wariantów. Dlatego nie powinna uważać wskazania 8 głosek za błąd.
25 paź 2017 o 18:17
„Jeśli spółgłoska miękka występuje przed inną spółgłoską, jej miękkość oznaczamy kreseczką”-niekoniecznie. proszę porównać 2 przykłady: śnieg a sinieć. głoska miękka występuje przed inną spółgłoską i można ją zapisać z kreseczką lub i
2 lis 2017 o 20:22
@ Anka
Koniecznie.
W wyrazie śnieg spółgłoska miękka występuje przed inną spółgłoską i jej miękkość oznaczamy diakrytem.
W wyrazie sinieć miękkie ś występuje przed samogłoską i, która jednocześnie jest znakiem zmiękczenia. I pełni więc tu dwojaką funkcję, ale przede wszystkim oznacza oddzielnie wymawianą głoskę. Spółgłoska jest dopiero potem.
13 lis 2017 o 23:10
Proszę o pomoc. Syn na kartkówce napisał koniczyna że ma 8 głosek a pani że 7 ja jestem przekonana że 8 ale już sama zwątpiłam proszę o pomoc.
21 lis 2017 o 7:45
@ Asia
Koniczyna (roślina):
k-o-ń-i-cz-y-n-a – 8 głosek
Jest podobny wyraz: kończyna (np. ręka):
k-o-ń-cz-y-n-a – 7 głosek
Oba wyrazy, oprócz znaczenia, różnią się tym, że w pierwszym i jest słyszalne, w drugim nie.
26 lis 2017 o 15:33
ok do szkoły sie przydało xd
21 paź 2018 o 20:12
Dziękuję za bardzo dobry artykuł – bardzo mi pomógł w nauce mojego dziecka.
10 lis 2018 o 0:10
ch–sz-ą-sz–cz – proszę poprawić… uczymy się z Panem języka na obczyźnie
12 lis 2018 o 12:10
@Anna
To zapis fonetyczny, nie ortograficzny, więc ten pozorny błąd jest celowy, gdyż zachodzi tu ubezdźwięcznienie.
3 sty 2019 o 0:21
Pisze nie z klawiatury polskiej, wiec znaków diakrytycznych brak poza „ó”. / Doceniam artykul Lukasza Rokickiego o spójniku „a”. / Od zamierzchlej mlodosci nie pisze po polsku na poziomie literackim, poniewaz jezykiem w ktorym przyszlo mi od wielu dlugich lat sie wyslawiac jest w pierwszej kolejnosci francuski. Jestem artysta (teatr i kinematografia), osmielajacym sie w wibracji pasji zglebiac etymologie slów naszych nie tylko indo-europejskich jezykow. Fonetyka jest mi rowniez cenna / Dziekuje za to kim Pan jest i co Pan czyni dla kultury jezyka polskiego. / Irénée Sikora, dzisiaj Rotterdam, 3/01/2019.
19 lut 2019 o 20:28
Dobry wieczór, czy mógłby Pan podpowiedzieć, jak wytłumaczyć dziecku zapis imienia Nikodem przez „Ni” zamiast „ń”?
6 mar 2019 o 8:15
@ Wątpliwość:)
1. Zapisujemy ni, a nie ń, ponieważ słyszane są dwie głoski: ń, a po niej i.
2. W polskiej ortografii utarło się, że jeżeli spółgłoska poprzedza samogłoskę i, nie oznaczamy dodatkowo jej miękkości, gdyż sam znak i zawsze w takim wypadku oznacza zmiękczenie tejże spółgłoski.
8 mar 2019 o 16:21
Proszę Pana, tu się roi od błędów… Porzeczka piszemy przez rz. Ile w końcu policzył Pan liter w polskim alfabecie?
26 mar 2019 o 20:46
@ Iza
1. Już wyjaśniałem wyżej, że w przykładach stosuję uproszczony zapis fonetyczny wyrazów, co w artykule o tej tematyce jest w pełni uzasadnione. Gdybym zastosował fachowy zapis fonetyczny, dopiero by się Pani zdziwiła 🙂
2. Źródło rozbieżności w liczbie znaków polskiego alfabetu podałem w artykule/
9 maj 2019 o 17:29
Witam Pana, proszę mi podpowiedzieć, czy wyraz dżdżownica ma podział na sylaby następujacy: dżdżow-ni-ca czy dżdżo-wni-ca. Pozdrawiam
5 lip 2019 o 18:42
@ Gosia
Optowałbym za opcją dżdzow-nica, gdyż koresponduje ona z morfologią słowa.
8 lip 2019 o 8:53
W mieście Tuliszków istnieje drużyna piłkarska o nazwie Tulisia. Jakby Pan wymawiał tę nazwę: Tulisia czy Tulisja? (Jako zmiękczone
s czy sj?) W. Tulisi/Tulisji ? Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
8 lip 2019 o 22:37
@ Anula
Tuliia wymawiana jako tuliśa kojarzyłaby się z jakąś przytulanką lub dziewczynką lubiącą się tulić, a nie o to chodzi. Nazwa drużyny z zamierzenia ma kojarzyć się z łaciną i takimi nawami jak Cracovia, Mazovia, Bytovia. W łacinie w takich końcówkach i oraz a wymawiano jako osobne głoski, w polszczyźnie zamiast i wymawia się w nich j. O ile w wypadku ww. nazw różnica w wymowie i oraz j nie jet zbytnio zauważalna, to w nazwach takich jak Tulisia czy Calisia (z Kalisza) jest wyraźnie słyszalna. Nikt na pewno nie mówi na klub z Kalisza kaliśa, lecz kalisja. W wypadku Tulisii będzie to więc tulisja.
koro już wszystko wyjaśniliśmy, to pozostaje życzyć Tulisii (tulisji) podtrzymania dobrej passy z ostatnich lat i awansu do III ligi.
9 lip 2019 o 11:25
Bardzo dziękuję za wyczerpującą odpowiedź. Rozumiem, że ujednolicenie formy pisanej i mówionej do Tulisja byłoby błędem?
9 lip 2019 o 11:36
@ Anula
Błędem by nie było, ponieważ połączenie sj istnieje w języku polskim, a ponadto nazwy własne rządzą się swoimi prawami. Nie polecałbym jednak takiego ujednolicenia gdyż doprowadziłoby do powstania tworu w jakiś sposób osobliwego. Połączenia sj i cj istnieją w wyrazach zapożyczonych z łaciny (także za pośrednictwem innych języków). W nazwie współczesnej stylizowanej na łacinę nie wyglądałoby to zbyt dobrze.
17 wrz 2019 o 20:57
Interesuje mnie fonetyczny zapis wyrazu „zbyt”.
20 wrz 2019 o 21:21
@ Be
Taki sam jak ortograficzny. Nie ma tu żadnych różnic między pisownią a wymową.
20 paź 2019 o 14:04
Witam. Nie widzę podobnego przykładu, a fajnie to pan wyjaśnia. Córka 4 klasa ma w zeszycie przykład okienko i igielka, jak tu powinno być. Bo ich Pani również używa tego sposobu np. piwonia pi-i-w-o-ni-a a igielka i okienko gdzieś znalazłam, że cząstki kie gie mimo że po i jest samogłoska tworzy tu i odrębną gloskę… czy to prawda??
28 paź 2019 o 13:45
@ Anna Wołczyk
Jeśli już chcemy zapisać to w zaprezentowanej wyżej konwencji, to:
i-gi-e-ł-k-a (i-g`-e-ł-k-a)
o-ki-e-n-k-o (o-k`-e-n-k-o)
w żadnym z tych wyrazów i nie oznacza głoski.
28 paź 2019 o 16:00
Dziękuję bardzo za odpowiedź. Tak mi się wydawało, ale albo dziecko źle z tablicy spisało albo Pani coś źle wyjaśniła. Pozdrawiam.
7 gru 2019 o 20:10
Czy mówienie, że litera np. 'i’ jest samogłoską, jest poprawne czy raczej powinno się mówić głoska 'i’ jest samogłoską? Bo skoro litera jest znakiem graficznym, to nie brzmi.
Czyli w wyrazach, gdzie 'i’ pełni funkcję zmiękczenia, nie jest samogłoską?
8 gru 2019 o 21:36
Litera nie może być samogłoską. Może być znakiem samogłoski. Samogłoską może być tylko głoska. Niestety, często już na samym początku nauki o języku nauczyciele używają niepoprawnej terminologii.
Jeśli chodzi o drugie pytania, to „i” zawsze jest zmiękczeniem. Nie jest znakiem samogłoski, a samym zmiękczeniem, tylko przed inną samogłoską.
9 gru 2019 o 16:22
Bardzo dziękuję za odpowiedź 🙂
13 mar 2020 o 14:23
A jakie zjawisko fonetyczne zachodzi w wyrazie zachwycam ?
20 mar 2020 o 18:11
@ edytkaG
Jest to ubezdźwięcznienie postępowe. Polecam artykuł Udźwięcznienia i ubezdźwięcznienia głosek,
8 paź 2020 o 0:41
Witam . Ile głosek jest w wyrazie ,,spodenki i w wyrazie dźwięki ? Syn napisał że w wyrazie spodenki jest 8 głosek .czy to poprawną odpowiedź?
5 sty 2021 o 23:16
@Kerry
Tak
20 lut 2021 o 3:41
Dzień dobry.
W wyrazie gąsienica, która liczba głosek jest prawidłowa:
1. 8 głosek [g-ą-ś-e-ń-i-c-a]
2. 9 głosek [g-o-n-ś-e-ń-i-c-a]
Z góry dziękuję za odpowiedź.
20 lut 2021 o 12:24
Dzień dobry.
Proszę o pomoc, w rozstrzygnięciu, ile głosek zawiera wyraz gąsienica. Spotkałam się z różnymi odpowiedziami: 9 głosek, 7 głosek. Z kolei w myśl przedstawionych przez pana zasad najbardziej skłaniałbym się przy odpowiedzi, że 8 głosek.
Z góry dziękuję za pomoc.