Do napisania artykułu natchnęło mnie takie oto ogłoszenie.

Gdzie popełniono w nim błąd? Odpowiedź w dalszej części.

To proste. Na samym końcu. Z góry przepraszać możemy, jeśli spodziewamy się, że sprawimy komuś kłopot lub przykrość. Krótko mówiąc, przepraszać z góry możemy za coś, co dopiero się stanie lub może się stać; przed zaistnieniem okoliczności, za którą chcemy zawczasu przeprosić. Tak samo dziękujemy z góry za coś, co dopiero zostanie lub może zostać dla nas zrobione. Jeśli już kogoś uraziliśmy lub sprawiliśmy mu kłopot, nie możemy za to przepraszać z góry, lecz po prostu przepraszamy. Podobnie jeśli ktoś już zrobił dla nas coś dobrego, nie dziękujemy z góry, lecz po prostu dziękujemy.

Autorzy załączonego ogłoszenia przepraszają z góry za pomyłkę, która przecież już nastąpiła, toteż wyrażenie z góry jest w tym przypadku błędne.

Przepraszamy z góry za przykrość, niedogodność lub problem, które dopiero spodziewamy się komuś sprawić.
Dziękujemy z góry za coś, co spodziewamy się, że ktoś dla nas zrobi.
Dziękujemy lub przepraszamy za coś, co już zaistniało, stało się, zostało zrobione.

Na szczęście błędy tego typu zdarzają się dosyć rzadko, i to raczej w odniesieniu do przepraszania. Działa tu zjawisko automatycznego stosowania pewnych fraz niezależnie od kontekstu.

Dziękuję za lekturę — nie z góry, bo już Państwo ten tekst przeczytali; nie z dołu, bo takiego wyrażenia się nie używa; po prostu dziękuję.

Share on Facebook