Czy nazwy mieszkańców państw, przedstawicieli narodowości, grup etnicznych, mieszkańców regionów geograficznych itp. takie jak Szwajcar, Francuz, Polka, Tatar można rozpoczynać małą literą? I tak, i nie. Nie, ponieważ nazwy tego typu piszemy wielką literą, nawet jeśli mają charakter obraźliwy. Zdarzają się jednak rzeczowniki pospolite o brzmieniu identycznym jak nazwy mieszkańców lub mieszkanek państw, regionów czy przedstawicieli grup etnicznych, które wiele osób z pełnym przekonaniem rozpoczyna wielką literą. Tymczasem jest to błąd wynikający z utrwalonego błędnego sposobu myślenia. Przyznam się, że nie myślałem, że tego typu nazw jest tak wiele…

W dalszej części artykułu umieszczam mały słowniczek tego typu wyrazów pisanych małą literą. Wielu z nich przeciętny użytkownik języka nie zna. Niektóre z nich nie są nawet notowane w słownikach! Domyślam się, że sam nie wszystkie uwzględniłem (szczególnie te mniej znane lub używane w specjalistycznych odmianach języka), więc jeśli ktoś zna inne nazwy tego typu, proszę o dopisywanie ich w komentarzach, żebym mógł uzupełnić nimi niniejszy artykuł. Zachęcam do włączenia się w ten sposób do tworzenia tego jedynego w swoim rodzaju minisłowniczka.

abisynka (1) (Abisynka — mieszkanka Abisynii, czyli obecnej Etiopii) — rodzaj studni (czasami błędnie nazywa się tak pompę ręczną)

abisynka (2) — rodzaj ciastka

afgańczyk — rasa psa (chart afgański)

afganka — trójkątna chusta wiązana na głowie

algierka — rodzaj płaszcza

amerykanka — rozkładany fotel (po rozłożeniu można na nim spać)

wolna amerykanka (1) — walka, w której wszystkie chwyty są dozwolone (nazwa dyscypliny sportu)

wolna amerykanka (2) — nieprzestrzeganie żadnych norm

angielka (1) — klacz konia rasy angielskiej (anglika)

angielka (2) — rodzaj pieczywa (długa, cienka bułka pszenna)

angielka (3) — dawniej: szklaneczka do wódki

anglik (1) — język angielski (w gwarze uczniowskiej)

anglik (2) — rasa konia (l. mn.: angliki)

arab — rasa konia (l. mn.: araby)

arabka — klacz rasy arabskiej

araby (l. mn. od Arab to Arabowie) — rodzaj sandałów

bawarka — osłodzona herbata z mlekiem, często podawana kobietom w celu wzmożenia laktacji

belg — rasa konia

belgijka (1) — rodzaj inspektu (o dwuspadowych oknach zwróconych na wschód i na zachód)

belgijka (2) — taniec belgijski

bengalczyk (Bengalczyk — mieszkaniec Bengalu) — rasa kota (r.ż.: bengalka)

brazylijka (1) — akcja lub wypowiedź przypominająca te znane z brazylijskich seriali

brazylijka (2) — w siatkówce: silna, płaska zagrywka bita z wyskoku

chińczyk — rodzaj gry planszowej

cypryjka — rasa pszczoły

czeszki — rodzaj tenisówek damskich z gumką

filipinka (1) — dawniej: granat ręczny

filipinka (2) — plotka

fin — rodzaj jachtu (jednoosobowy, jednomasztowy jacht mieczowy)

finka — nóż harcerski (krótki, nieskładany, o delikatnie zakrzywionym końcu ostrza)

francuz (1) — klucz francuski (do nakrętek i śrub)

francuz (2) — gatunek robaka (zwany częściej prusakiem)

francuz (3) — warkocz francuski (dobierany)

francuz (4) — język francuski (w gwarze uczniowskiej)

grek — grekokatolik

greczynka — rodzaj sukni

gruzinka — kobieta świadcząca wiadomego rodzaju usługi (po II wojnie światowej na gruzach Warszawy)

hindus — wyznawca hinduizmu

hiszpanka — rodzaj grypy

holender (1) — figura łyżwiarska (łuk zataczany na jednej nodze)

holender (2) — rodzaj wiatraka (z nieruchomym podmurowanym korpusem i obracaną głowicą ze skrzydłami)

holender (3) — maszyna do rozdrabniania materiałów włóknistych

holender (4) — łagodne przekleństwo

holender (5) — rodzaj złączki hydraulicznej

holenderka (1) — dachówka ceramiczna o przekroju w kształcie litery S

holenderka (2) — rasa krowy

holenderka (3) — rodzaj łyżwy (o półokrągłym zakończeniu czuba)

jamajka — gatunek rumu

japonka — ręczny wózek dwukołowy z przechylaną skrzynią

japonki — rodzaj klapek (o dwóch paskach z elementem trzymającym przechodzącym między palcami)

jordanka — kobieca gra zespołowa (podobna do piłki ręcznej)

kanadyjka (1) — rodzaj krótkiej kurtki

kanadyjka (2) — lekka, krótka, bezsterowa łodka jedno- lub dwuosobowa z jednym wiosłem dla każdej osoby

kozak (1) — gatunek grzyba jadalnego

kozak (2) — rodzaj zimowego buta z wysoką cholewą

kozak (3) — ktoś lubiący popisywać się odwagą

kozak (4) — ukraiński taniec ludowy z przysiadami, podskokami i wyrzucaniem nóg

kozak (5) — żołnierz lekkiej jazdy złożonej z Kozaków

lezginka (Lezgini — jeden z ludów zamieszkujących na Kaukazie) — ludowy taniec kaukaski (także muzyka do niego)

maltańczyk (1) — członek zakonu maltańskiego (joannita)

maltańczyk (2) — rasa psa

meksykanka — ozdobna, kolorowa opaska noszona na przegubie dłoni

mongoł — pogardliwie o człowieku z zespołem Downa lub głupim

niemiec (1) — człowiek zmęczony, senny, także zamroczony alkoholem (Dziś już tego nie zrobię, bo jestem już niemiec)

niemiec (2) — język niemiecki (w gwarze uczniowskiej)

ormianka — szabla typu kaukasko-tatarskiego, używana w XVII—XVIII w.

rumunka (1) — dawniej: strzał zewnętrzną częścią stopy z nadaniem piłce sinej rotacji

rumunka (2) — specjalistyczne obuwie robotnicze z długą sznurowaną cholewą (sprowadzane kiedyś do Polski z Rumunii)

pers (Pers — dawniej mieszkaniec Persji, czyli obecnego Iranu) — rasa kota

polak — język polski (w gwarze uczniowskiej)

polka — ludowy taniec… czeski

prusak (Prusak — mieszkaniec Prus, będących niegdyś państwem) — gatunek robaka (zwany rzadziej francuzem)

szkotka — rodzaj krzyżówki

szwajcar — portier

szwajcarka — rodzaj przyczepy samochodowej

szwed — czarny granit

szwedka (1) — kula inwalidzka z podparciem pod łokieć

szwedka (2) — ortalionowa wiatrówka ze ściągaczami w pasie i rękawach

tatar — potrawa z surowej siekanej wołowiny

tatarka — gatunek gryki

węgierka — gatunek śliwki

węgrzyn (słowem Węgrzyn czasami nazywano Węgra) — dawniej: słodkie wino węgierskie

włoszka — gatunek pszczoły

mokra włoszka — rodzaj trwałej ondulacji

żyd — człowiek skąpy, chciwy

Share on Facebook