Pytanie od czytelniczki:

Jak prawidłowo należy odmieniać wyraz darować w czasie teraźniejszym? Mam wątpliwości między formami darowuje a daruje. Używam tego słowa w takim kontekście, że A darowuje (lub może daruje) B nieruchomość, podobnie jak sprzedaje.
Problem mój polega na tym, że darowuje w tej chwili, a nie daruje w przyszłości, ale może jestem w błędzie, bo widuję dokumenty, w których używa się tego czasownika w formie daruje.

Problem podobny jest do tego, który omówiłem w artykule Uruchamianie czy uruchomianie?.

Chodzi o kategorię aspektu. Mamy bowiem w polszczyźnie dwa czasowniki: darować i darowywać. Pierwszy z nich jest czasownikiem dokonanym, drugi niedokonanym. I tu dochodzimy do kwestii zasadniczej: czasowniki dokonane tworzą tylko formy czasów przeszłego i przyszłego, nigdy czasu teraźniejszego. Tak więc forma daruje jest formą 3. osoby liczby pojedynczej czasu przyszłego. Z kolei czasowniki niedokonane tworzą formy wszystkich trzech czasów. Forma 3. osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego czasownika darowywać brzmi darowuje.

Z tego wynika rozróżnienie:
A daruje B coś tam (w przyszłości),
A darowuje B coś tam (teraz).

Podobnie np. w 1 osobie l. poj.:
Daruję ci coś tam (w przyszłości),
Darowuję ci coś tam (teraz).

Na koniec zwrócę jeszcze uwagę na to, co dzieje się z przedmiotowymi czasownikami w czasie przeszłym. Przeanalizujmy to na przykładzie czterech zdań:
A darował B coś tam; A daruje B coś tam;
A darowywał B coś tam; A będzie darowywał B coś tam.

W pierwszym drugim zdaniu mamy do czynienia z czynnością, która została wykonana jednokrotnie, a w drugim zostanie wykonana jednokrotnie. W trzecim zdaniu możemy podejrzewać, że mowa o czynności która była wykonywana wielokrotnie, a w czwartym będzie wykonywana wielokrotnie, chociaż niekoniecznie — można mówić w ten sposób również o darowiźnie, która była/będzie wykonywana, lecz niekoniecznie została/zostanie wykonana do końca. Tak więc w czasach przeszłym i przyszłym różnica między czasownikami darować i darowywać może dotyczyć jednokrotności lub wielokrotności wykonywania darowizny.

Share on Facebook